Chiều tối mùng bốn tháng mười một, chim yên bay rợp trời dưới ánh hoàng hôn, một chiếc xe ngựa xông gió đạp tuyết vào cửa Chính Dương, vết bánh xe kéo dài tận đến phường Đại Thời Ung, dừng lại trước cửa phủ Nội các Thủ phụ Phương Tòng Triết. Một nam nhân đội mũ tròn khoác áo lông cáo xuống xe bước vào cửa, còn xe ngựa thì đợi bên ngoài. Con ngựa thi thoảng lại động đậy bốn vó tạo nên một mảng đen trên mặt đất trắng xóa màu tuyết.
Mã phu ngồi xếp bằng trên xe ngựa, hai tay khoanh lại co rúm người. Tuyết rơi lất phất trong im lặng, thời gian chậm chạp trôi qua dưới tiết trời lạnh giá. Chừng một canh giờ sau, nam nhân đội mũ tròn lại đi ra rồi lên xe ngựa ngồi, mã phu không đợi phân phó, lập tức cho ngựa quay lại đi về hướng Thiên Bộ Lang, song lại nghe nam nhân nói: - Đến ngõ Lý Các Lão.
Mã phu vâng dạ, đánh xe một vòng rồi rời khỏi phường Đại Thời Ung, băng ngang qua phố tây Trường An, dọc theo phố Thạch Xưởng đến đầu đông ngõ Lý Các Lão. Lúc này đã bắt đầu giới nghiêm, xung quanh hoàng thành lại là trọng địa tuần tra, do đó liền có quân sĩ ngăn xe lại truy hỏi. Nam nhân trong xe đưa thẻ bài ra, quan sĩ chất vấn lập tức cúi rạp người lui về sau cho đi, mã phu hỏi viên quan sĩ kia: - Xin hỏi quân gia, vị Trương Trạng nguyên nhà ở đâu?
Trương Trạng nguyên dĩ nhiên là chỉ Trương Nguyên, quan sĩ đáp: - Từ đầu đường đi đến cửa thứ tư là tới.
Nam nhân bên trong bèn bảo để xe ngựa dưới mái hiên bên đường tránh tuyết, còn y thì một mình tiến vào nơi ở của Trương Nguyên. Vừa đến bên cửa lớn đã thấy mé tây có hai người đang sải bước đến gần, người hơi thấp bên phải cầm đèn lồng soi đường, nam nhân đội mũ tròn mỉm cười, nghĩ bụng:
"Thật đúng lúc." Rồi y chắp tay nói: - Tiểu Vũ quản sự.
Người cầm đèn lồng là Vũ Lăng, nghe thấy liền giơ cao đèn nhìn kỹ, đột ngột trừng to mắt: - Là Dương lão gia của Thương Khâu, Dương lão gia, đây là thiếu gia nhà tôi.
Theo sau Vũ Lăng là Trương Nguyên lúc này đã bước lên, chắp tay: - Phong Quân tiên sinh phải không, Trương Nguyên hữu lễ.
Phong Quân chính là hiệu của Dương Hạo. Dương Hạo cũng thành danh ở tuổi thiếu niên, là nhược quán tiến sĩ , năm nay đã năm mươi bảy tuổi, quan vận có thể nói là thăng trầm. Vì binh bại Úy Sơn (Ulsan của Hàn Quốc) mà bị buộc tội, bãi quan ở ẩn gần hai mươi năm. Hiện nay vì nguy cục ở Liêu Đông mà được khởi phục, sau khi bái kiến Phương Tòng Triết liền đến thăm Trương Nguyên, có thể thấy y coi trọng hắn. Phong thư Trương Nguyên nhờ Vũ Lăng gửi đi bốn tháng trước đã phát huy tác dụng.
Nhược quán: chỉ nam thanh niên ở tuổi 20.
Dương Hạo tuy tuổi gần lục tuần nhưng nhìn vẫn khỏe mạnh. Mặt chữ điền, mày rậm râu đen, đôi mắt hơi nheo tinh anh hữu thần. Dương Hạo đánh giá Trương Nguyên, rất hiếu kỳ với vị Trạng nguyên thiếu niên đầy thị phi này, y đáp lễ: - Trạng nguyên công, Dương Hạo đặc biệt đến thỉnh giáo.
Trương Nguyên nói: - Không dám không dám, Phong Quân tiên sinh mời vào.
Hắn nhìn xung quanh, lại hỏi: - Phong Quân tiên sinh đạp tuyết đến, tôn giới ở đâu? Tiểu Vũ, đi mời mã phu của Dương lão gia vào uống chén trà nóng chống lạnh, cho ngựa ăn cỏ.
Họ vào đại sảnh ngồi, hàn huyên một lúc, Dương Hạo bèn đi vào việc chính: - Tháng bảy Trương Trạng nguyên gửi thư, Dương Hạo cảm phục. Dương Hạo có tội nhàn cư đã hai mươi năm, không ngờ Trạng nguyên công lại gửi thư đến thỉnh chỉ giáo.
Trương Nguyên cung kính nói: - Phong Quân tiên sinh chớ dùng Trạng Nguyên công xưng hô, tại hạ tuổi ít học cạn, được bỏ phận dân thường đã là may mắn, trước mặt tiền bối nào dám kiêu ngạo. Tại hạ đi sứ Triều Tiên, dọc đường nghe dân chúng Triều Tiên ca ngợi công trạng năm đó của Phong Quân tiên sinh, sĩ thứ Triều Tiên lấy làm tiếc cho việc lập công mà bị hàm oan của tiên sinh, còn lập miếu sống cho tiên sinh, do chính tay vua Triều Tiên đề biển "Tái tạo phiên bang". Tuy quân dịch ở Úy Sơn bất lợi, nhưng đại thắng Úy Sơn sao có thể gạt bỏ. Những viên quan trong triều không biết sự nguy hiểm của chiến tranh, họ chưa từng trải nghiệm thì đã cao giọng ba hoa, không bàn công trạng, chuyên nhắm khuyết điểm. Ở Hàn Lâm viện tại hạ đã đọc công báo năm đó, rất bất bình cho tiên sinh.
Bại trận Úy Sơn là vết nhơ cả đời của Dương Hạo, nếu chẳng phải Thủ phụ Triệu Chí Cao lúc đó cứu giúp, Dương Hạo sẽ bị nhốt vào ngục luận tội. Song Dương Hạo rất không phục và phẫn uất đối với vết nhơ này, quân Minh trong trận Úy Sơn đã bị suy sụp nặng nề, chứ không phải "đại bại" như lời chỉ trích của các quan viên kia. Vì vậy giờ đây nghe thấy Trương Nguyên đánh giá y công bằng như thế, hỏi sao không cảm động, bèn nói: - Chim không còn thì cất cung tiễn. Khi ấy người Oa (Nhật Bản) đã rút binh, trong triều không còn cần Dương Hạo lãnh binh ở phiên bang. Ba cuộc xuất chinh đã tiêu hao quốc lực, cộng thêm quân lương khiến dân oán thán, vì vậy cần có người bình ổn lòng dân. Dương Hạo bại trận, vấn tội bãi quan cũng là đương nhiên.
Đây là lời nói xuất phát từ nội tâm, tuy là lần đầu gặp mặt, nhưng Dương Hạo cảm thấy có thể nói chuyện chân thành với Trương Nguyên. Dương Hạo đọc kỹ cuốn nhật ký "Đi đường khó - Đinh Tị Triều Tiên kỷ hành" của Trương Nguyên, biết kiến thức hắn không tầm thường, nhưng điều khiến y nghi ngờ chính là: Trương Nguyên sẽ không vô duyên vô cớ đường xa phái người truyền tin với y để luận về thế cục Liêu Đông, Trương Nguyên làm sao biết y sắp tái nhậm chức? Mới vừa rồi y cùng với Phương Tòng Triết nói chuyện, khi được biết chuyện y phục chức là do Phương Tòng Triết đề xuất vào ngày hai mươi mốt tháng trước, trước đó trong kinh cũng không có tin đồn y được phục chức.
Dương Hạo chần chờ một chút, rốt cục vẫn nói ra nghi vấn của mình, song lại thấy Trương Nguyên mỉm cười: - Phương Các lão tiến cử tiên sinh tái nhậm chức, mà trong triều ít có dị nghị, vì sao? Chính là vì tiên sinh am hiểu việc Liêu Đông, từng chỉ huy đại chiến dịch chống Oa. Tại hạ đi sứ Triều Tiên, đập nát âm mưu kết giao Triều Tiên của tù trưởng Nô, từ sứ giả Nạp Lan Ba Khắc Thập mà biết được dã tâm lão Nô ở Kiến Châu, lường trước Liêu Đông sắp có chiến sự. Mà theo những gì tại hạ thấy, quân Minh Liêu Đông chuẩn bị chiến đấu lỏng lẻo, rất khó chống lại quân bát kỳ, tháng trước Phủ Thuận thành bị đánh chiếm, Trương tổng binh chết trận là do hậu quả suy yếu kéo dài. Hiện giờ Liêu Đông nguy cấp, không phải tiên sinh thì chẳng còn ai chủ trì đại cục, sau khi tại hạ về từ Triều Tiên thì dự đoán tiên sinh sắp phục chức.
Dương Hạo thầm nghĩ: "Đây quả thực là Khổng Minh thần cơ diệu toán tái sinh."
Mặc dù y nghĩ Trương Nguyên tính toán tài tình, nhưng nghe chuyện cũng cảm thấy vui. Đây quả thực là "An Thạch không xuất hiện như thiên hạ lầm than" , dự đoán chính xác của Trương Nguyên cho thấy năng lực dẫn hướng đại chúng của Dương Hạo có thể dậy sóng.
Ý chỉ hai huynh đệ Tạ An và Tạ Thạch thời Đông Tấn, có công lớn trong chận chiến Phì thủy, cứu được rất nhiều sinh mạng của lê dân bá tánh.
Dương Hạo không biểu cảm gì, từ tốn nói: - Trương Tán thiện trí tuệ tựa biển, tại hạ kính phục. Tại hạ tuổi gần lục tuần, lại sống ẩn nhiều năm, đã trở nên xa lạ với Liêu Đông, với kiến Nô và Mông Cổ, vật đổi sao dời, chuyện Liêu Đông không còn giống với hai mươi năm trước nữa. Năm đó triều đình ban chức quan cho Nô Nhĩ Cáp Xích, có ai ngờ kẻ này lại trở thành họa lớn của Đại Minh.
Trương Nguyên gật đầu. Dương Hạo vẫn rất tỉnh táo, biết mình biết người, người bàn việc binh trên giấy ở hậu thế chỉ biết lấy thành bại luận anh hùng, chiến bại Tát Nhĩ Hử của Dương Hạo bị châm biếm tồi tệ.
Lại nghe Dương Hạo nói: - Hoàng đế hạ chỉ triệu gấp, tại hạ đêm hôm vội đến, chiều tối vừa vào nội thành liền đến chào Phương Các lão trước tiên, sau đó đến đây chào hỏi Trương Tán thiện, muốn nghe cao luận của Trương tán thiện về việc Liêu Đông.
Trương Nguyên mỉm cười: - Phong Quân tiên sinh hẳn là biết Trương Nguyên cùng Phương Các lão có chút căng thẳng, nếu tiên sinh qua lại thân thiết với tại hạ, e rằng sẽ bị một vài người khinh khi.
Không đợi Dương Hạo nói tiếng nào, Trương Nguyên liền đổi đề tài, giọng nói cũng thâm trầm hơn: - Nhưng tại hạ có vài lời muốn nói với tiên sinh, quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách, ân oán đảng phái không nên liên lụy quân chính đại sự triều đình. Tiên sinh hiểu biết Liêu Đông, giáp mặt với thế cục cực hiểm này, dám hỏi tiên sinh có sách lược gì?
Dương Hạo đáp: - Ta nghe nói Chủ sự Trâu Chi Dịch của Binh bộ Sơn Hải Quan có nghị luận về ba lộ tiến binh. Đại quân ta phân thành ba lộ, mỗi lộ đều có đại tướng thống lĩnh, từ đường tắt Quảng Thuận đi thẳng đến Ninh Cung nhằm phá hang ổ. Một theo Ái Dương, Thanh Hà chặn đường địch trước; một ra Liêu Dương, hoặc theo sông Bồ, hoặc theo Vũ Tĩnh nhằm vượt qua xung đột, như vậy có thể đại thắng. Phương Các lão và quan Binh bộ đều tán thành kế sách này, chẳng hay Trương tán thiện nghĩ thế nào?
Trương Nguyên trầm ngâm chốc lát, lại hỏi: - Triều đình muốn mạnh tay chinh phạt kiến Nô, không biết có thể động dụng bao nhiêu quân?
Dương Hạo trầm ngâm nói: - Tổng cộng phải có một trăm ngàn quân mã mới có thể điều độ, Binh bộ đã thúc giục binh mã các trấn Tuyên, Đại, Sơn Tây, Diên, Ninh, Cam, Cố, lại trưng dụng hai vạn binh mã Triều Tiên, một trăm ngàn đại quân có thể triệu tập, nhưng đối ngoại thì phải xưng bốn trăm ngàn, khiến Nô tù kinh sợ.
Trương Nguyên nói: - Vậy tiên sinh nghĩ đến Nô Nhĩ Cáp Xích có thể có bao nhiêu binh mã?