Nguồn: MT

Trương Nguyên chăm chú nhìn Thẩm Các, chậm rãi nói:

• Lịch định hai mươi tư tiết, hướng dẫn dân chúng sinh dưỡng nghỉ ngơi, nhiều lần xảy ra sai lầm. Đây là chuyện có tổn hại đến tôn nghiêm của Hoàng gia và triều đình, sao Thẩm đại nhân có thể miêu tả sơ lược để coi thường được. Muốn kiên trì quan điểm của mình thì cần phải có dũng khí, Thẩm đại nhân có dũng khí cùng tôi lập một cái ước định: Nếu trong ba năm sau theo lịch pháp Tây Dương dự đoán nhật thực nguyệt thực xảy ra sai lầm, vậy tôi từ quan quay về Thiệu Hưng. Nếu theo lịch pháp Tây Dương dự đoán chính xác mà Khâm Thiên Giám lại sai số rất lớn, vậy thì Thẩm đại nhân cũng không cần ngồi không ăn bám ở Lễ Bộ, như thế nào?

Bầu không khí trên Di Luân đường lập tức khẩn trương lên, Thị Độc Học sĩ Quách Xương lắc đầu liên tục. Hoàng trưởng tôn Chu Do Hiệu ngồi ở trên cao lại vui mừng. Đây không phải là đánh cược sao, nhịn không được lên tiếng nói:

• Tốt lắm, tốt lắm, cứ đánh cược như vậy đi.

Chung thái giám ở một bên kéo kéo tay áo của Chu Do Hiệu, ra hiệu Chu Do Hiệu đừng có nói nữa.

Trong lòng Thẩm Các hiểu rõ lịch Tây Dương có lẽ chuẩn xác hơn một ít, nhưng bây giờ không phải là vấn đề chuẩn hay không chuẩn, mà là biện luận Trung Hoa và Man Di. Chỉ cần là Tây Dương, mặc kệ tốt xấu, hết thảy đều không tiếp nhận. Cho nên Thẩm Các sẽ không lập cái giao kèo đánh cược này. Y lời lẽ chính nghĩa nói:

• Chức quan của ta là vâng mệnh Hoàng đế, do Lại Bộ tiến hành khảo hạch. Sao có thể đồng đẳng với hạng phố phường, rêu rao thi đấu đánh cuộc. Điều này là bất kính đối với triều đình.

Lúc này Thẩm Các đảo ngược lại chiếm lý. Trương Nguyên khinh miệt cười, nói:

• Nghiên cứu đến cùng để biết nguồn gốc của sự vật, giữa trời và đất đều có công đạo. Thẩm tiên sinh đã không dám kiên trì ý kiến của mình, ngàn dặm xa xôi tới Bắc Kinh biện luận cái gì, chỉ muốn mua danh chuộc tiếng sao?

Thẩm các vô cùng tức giận, nhìn trái nhìn phải. Hoàng trưởng tôn tôn quý nhất trên Di Luân đường, liền hướng về Hoàng trưởng tôn thi lễ nói:

• Trương Nguyên quan Hàn Lâm làm nhục đại thần.

Chu Do Hiệu quả quyết chủ trì công đạo:

• Vậy ông đánh cược với Trương tiên sinh đi.

Thẩm Các nghẹn lời, Hoàng trưởng tôn trừng mắt nhìn Thẩm Các một cái, lại nói:

• Ông đã không dám đánh cược với Trương tiên sinh, lại lấy không ra được cách sửa lịch pháp tốt hơn Trương tiên sinh. Vậy các ông rốt cuộc muốn làm gì đây?

Hoàng trưởng tôn tổng kết rất sắc bén, trên Di Luân đường đều yên lặng. Bọn người Thẩm Các rất là mất tinh thần, biện luận lần này đã hoàn toàn thoát khỏi sự khống chế của bọn họ. Hiện tại xem ra chẳng những lệnh cấm giáo khó có thể ban hành, mà những người Tây Dương này ngược lại rất có khả năng tham dự vào việc sửa lịch.

Trương Nguyên nói:

• Núi Thái sơn không loại bỏ những đất đá nhỏ cho nên có thể cao như vậy, sông biển không loại bỏ đi các dòng nước nhỏ cho nên sâu như vậy, vua một nước không chối từ bách tính thì có thể nói rõ cái mỹ đức. Khí phách to lớn Đại Minh ta sao có thể không chấp nhận viễn thần Tây Dương? Lịch Đại Thống niên đại sâu xa, suy tính thì tiết sai số rất lớn, nhất thiết phải sửa lịch, có sai vì sao không thể sửa?

Đám người Thẩm Các im lặng không lên tiếng.

Trương Nguyên lại nói:

• Mời Hùng Ti đạc vì Điện hạ và chư vị đại nhân biểu diễn một chút Giản bình nghi, có thể hiểu một chút cơ sở tri thức của lịch pháp thiên văn. Giản bình nghi kỳ thực chính là Sao bàn, đơn giản rõ ràng hơn một ít so với Hỗn thiên nghi của Trường Hành. Trong lịch dân tộc Hồi chính là nhắc đến cái loại Sao bàn này.

Hùng Tam Bạt bèn lấy ra một cái mâm đồng hình tròn kèm theo vòng đồng, chính diện mâm đồng vẽ khắc lưới tọa độ vùng mặt đất bằng phẳng, hình chiếu xích đạo khắc độ, cũng lắp thêm vòng lưới và bảng tiêu chuẩn có thể xoay tròn. Sau mặt Sao bàn có khắc độ và du biểu quan sát ở trên vị trí Hoàng đạo dùng để trắc định mặt trời.

Hùng Tam Bạt hướng về phía Hoàng trưởng tôn nói:

• Điện hạ, biểu thị Sao bàn cần phải ở dưới bầu trời mới có thể được, phải đối với mặt trời, mặt trăng, ngôi sao.

Chu Do Hiệu nói:

• Vậy thì đến khu đất trống ngoài Di Luân đường để biểu thị đi.

Hùng Tam Bạt mang theo Sao bàn đi ra Di Luân Đường, Hoàng trưởng tôn Chu Do Hiệu tràn đầy thích thú đi theo sau. Những quan viên khác thấy Hoàng trưởng tôn đều đi xem rồi, bọn họ không đi há chẳng phải là thất lễ sao, liền đồng loạt đi theo ra ngoài. Chỉ có lão tăng Liên Trì bình tĩnh nhất, ngồi lặng lẽ niệm phật, cũng không động đậy.

Ở bên ngoài lộ đài Di Luân đường, Hùng Tam Bạt treo vuông góc Sao bàn, thông qua quan sát du biểu trên Sao bàn đối chuẩn mặt trời. Thông thường sau khi tuyết rơi đều là trời nắng, hôm nay mặt trời cũng rất trong và sáng. Hùng Tam Bạt hướng về đám người biểu thị suy tính độ cao giữa mặt trời và trái đất như thế nào, lại thông qua quy tắc nhất định di động vòng lưới và kim, thì có thể tính toán ra thời gian tương đối chuẩn xác.

Hùng Tam Bạt giảng giải biểu thị gần nửa canh giờ, những Hàn Lâm Từ quan này vốn đều là những người thông minh tài trí, chỉ cần không giống như Thẩm Các ngoan cố như vậy, đều có không ít hiểu biết về kiến thức thiên văn. Người cảm thấy hứng thú nhất đối với việc này chính là Hoàng trưởng tôn Chu Do Hiệu. Bèn bảo Hùng Tam Bạt tặng bức Sao bàn cho mình. Chu Do Hiệu muốn mang về trong cung chơi, Hùng Tam Bạt tự nhiên là cầu còn không được, khẩn trương dâng lên.

Đã là đầu giờ Ngọ, Hoàng trưởng tôn hồi cung, chúng quan đang định đều tự giải tán đi. Liên Trì đại sư từ trước đến giờ chưa mở miệng đột nhiên sai người hầu gọi Từ Quang Khải và Trương Nguyên lại. Trương Nguyên bèn qua đó cung cung kính kính hỏi thăm Liên Trì đại sư có gì chỉ bảo?

Lão tăng Liên Trì thấy Từ Quang Khải và Trương Nguyên nói:

• Thẩm thí chủ mời lão nạp tới Bắc Kinh, thực là không khôn ngoan. Phật pháp đến từ Thiên Trúc, Thiên Chúa giáo đến từ Tây Dương. Thẩm thí chủ đã muốn trình bày rõ biện luận Trung Hoa Man Di, thì nên chỉ lấy học thuật Nho gia phản bác với giáo nghĩa Thiên Chúa. Không nên gọi lão tăng tới, cho nên lão tăng đành phải chẳng nói chẳng rằng.

Thẩm Các ở một bên cũng cảm thấy xấu hổ, đây đích xác là y suy nghĩ không chu toàn. Muốn biện luận cũng nên tách ra biện luận, Nho học và Thiên Chúa giáo, Phật học và Thiên Chúa giáo, bây giờ lẫn vào nhau như thế này chỉ có cản trở lẫn nhau.

Lão tăng Liên Trì lại nói:

• Lão nạp dự thính hai trận biện luận, vị Trương Hàn Lâm này chủ trương dung nạp đồng thời giữ lại, điều này rất tốt. Nhưng lão nạp muốn hỏi một câu, đã dung nạp đồng thời giữ lại, vậy vì sao giáo sĩ Thiên Chúa nhiều lần phỉ báng Phật ta, thậm chí có hành vi hủy hoại tượng Phật? Lúc trước giáo sĩ truyền đạo tiến vào lãnh thổ Đại Minh, đầu tiên là hóa trang thành tăng lữ, người ta gọi là tăng Tây, tăng nhân Phật tự ven đường đối với những tăng Tây này cũng rất là hữu hảo. Nào ngờ những người truyền giáo này sau khi có căn cơ ở Đại Minh, thì trắng trợn bài trừ Phật. Cái gọi là bài Phật bổ Nho, ý định loại này không phù hợp với mười điều răn của Thiên Chúa mà bọn họ vẫn tuyên truyền.

Từ Cữu Kha nói phụ họa:

• Đồ lợi dụng dựa dẫm mà thôi.

Trương Nguyên biết Liên Trì đại sư nói là rất đúng tình hình thực tế, khom người nói:

• Đại sư dạy rất đúng, Thiên Chúa giáo đích xác có chỗ không đúng.

Nói với Từ Quang Khải:

• Từ Tán thiện, mời huynh trả lời câu hỏi cho Liên Trì đại sư. Thiên Chúa giáo nếu muốn truyền bá ở Đại Minh, nhất định phải tôn trọng truyền thống của Đại Minh. Hội sĩ Jesus có thể tuyên truyền giáo lí làm cho người ta tin giáo, nhưng không thể cưỡng bức người khác tin giáo. Tin giáo gì là tự do của mỗi người, không thể đem Phật giáo làm bia công kích.

Từ Quang Khải im lặng, sau một lúc lâu mới nói:

• Đợi tôi và đám người Long Ti đạc thảo luận một chút, ngày mai trả lời Liên Trì đại sư, vậy có được không?

Lão tăng Liên Trì gật gật đầu, chuyển mắt sang nhìn Trương Nguyên, khuôn mặt nhăn nheo lộ ra nụ cười tươi sáng, chắp tay chữ thập nói:

• Quả nhiên là người Thiên Đồng sư huynh gặp qua, khí độ như vậy mới là đại nhân vật có ích cho thương sinh.

Nói xong, vịn lấy vai người hầu, ra khỏi Quốc Tử Giám đi tới chùa Đại Long Phúc.

Đám người Thẩm Các nghe không rõ Liên Trì đại sư nói cái gì, chỉ biết Liên Trì đại sư rất hài lòng với câu trả lời của Trương Nguyên vừa nãy.

Ra khỏi Tập Hiền môn, Trương Nguyên vừa nhìn thì thấy chiếc xe ngựa của nhà mình dừng ở dưới gốc cây Hồng Bì bên cạnh phố Thành Hiền. Bởi vì ngựa đánh xe có chút đặc biệt.

Từ lúc dọn đến ngõ Lý Các Lão bên này, để việc đi lại thuận lợi, Trương Nguyên chi ba mươi lượng bạc ròng mua thêm một chiếc càng kéo xe đơn. Con ngựa thiến màu đen kéo xe này đến từ Đắc Thắng Bảo Đại Đồng, con ngựa tám tuổi, đúng lúc tráng niên. Diêu thúc đánh xe cảm thấy kinh thành rét lạnh, liền choàng một tấm bông lót phòng lạnh lên trên lưng cho con ngựa lớn màu đen. Kỳ thực cũng không nhất thiết, ngựa Mông Cổ không sợ giá lạnh.

Trương Nguyên chắp tay cáo từ với đám người Từ Quang Khải, đi về hướng xe ngựa ở dưới cây thông Hồng Bì. Trong lòng nghĩ về chuyện tổng kết biện luận ngày kia. Trận biện luận thứ hai lúc nãy Trương Nguyên tự cảm thấy hài lòng, giống như Thẩm Các, Từ Như Kha cái loại quan viên Đại Minh cổ hủ cứng nhắc này ngoại trừ sử dụng quyền lực cưỡng ép áp chế Tây học hoặc cái gọi là tổ chế ra, còn muốn biện luận thì không thắng được hắn. Mà Lưu Tông Chu cố nhiên nho học tinh thâm, nhưng dính đến thiên văn lịch số lại không giúp đỡ được gì nhiều. Hay nhất chính là ngày hôm qua hắn lấy sự “phân biệt Trung Hoa Man Di” trong kinh Xuân Thu để trói buộc tay chân đối phương. Cho nên biện luận hôm nay phía bọn hắn giành được thắng lợi mang tính áp đảo...