Nguồn: MT

Thẩm Các cũng đang chờ Trương Nguyên mở miệng, nghe Trương Nguyên trích dẫn "Luận Ngữ" biện hộ cho Vương Phong Túc, liền nói ngay:

• Không cùng tổ tiên với ta chắc chắn lòng dạ cũng khác. Vương Phong Túc là người Di Địch, đến Đại Minh ta truyền giáo chắc chắn là rắp tâm hại người. Trong thiên hạ, trong ngoài khắp chốn, duy chỉ có Hoàng thượng đứng đầu, quốc hiệu là Đại Minh, mà Di Địch kia cũng xưng là Đại Tây, chẳng lẽ thiên hạ có hai đại ư? Ba triều đại lớn, Lâm chư hầu viết Thiên vương, Quân thiên hạ viết thiên tử, tới đời chúng ta, mỗi chiếu cáo xuống đều viết thừa lệnh vua, mà kia Di Địch lại xưng Chúa Trời, đây là tội phạm thượng, không thể tha thứ.

Trương Nguyên khẽ lắc đầu, Thẩm Các là đại biểu của các quan thân vô tri mù quáng tự cao tự đại cổ hủ của Đại Minh, mà loại quan này lại chiếm đại đa số, bọn họ không tin "vạn quốc dư địa toàn đồ" của Matteo Ricci, làm sao diện tích của Đại Minh chỉ chiếm một phần nhỏ trên bản đồ như vậy, hơn nữa còn không phải ở chính giữa, thật là buồn cười. Những người này chỉ biết nước ngoài là Triều Tiên, Nhật Bản, An Nam, Xiêm La, xa nhất là Malacca, những nơi Tam bảo thái giám đã từng đến bọn họ đều đã quên, Matteo Ricci nói cái gì mà biển Tây ngàn dặm có hơn ba mươi nước, chắc chắn là khinh người, Matteo Ricci này thấy đại dương mênh mông xa xăm, người Đại Minh không thể nhìn tới, không thể đến được nên dám mạnh miệng nói bậy.

Trương Nguyên có chút không biết nên làm sao, Thẩm Các và những người này bất luận là sự vật gì mới đều có thái độ bài xích, bạn không có cách nào khác làm cho bọn họ tin người Tây Ban Nha đã vượt qua Đại Tây Dương đến châu Mĩ khai thác mỏ bạc, bởi vì bạn không có khả năng tóm tất cả bọn họ đi châu Mĩ một chuyến, cho nên không có cách nào chứng minh bạn đúng. Long Hoa Dân, Hùng Tam Bạt vượt mấy vạn dặm tới đây đứng ở trước mặt bọn họ, bọn họ cũng không tin, bọn họ vẫn tưởng rằng Đại Minh lớn nhất, Đại Minh tốt nhất, Đại Minh là trung tâm của thiên hạ.

Trương Nguyên thầm nghĩ: "Nhất định phải lấy những thứ Thẩm Các có thể hiểu được, tri thức trong tứ thư ngũ kinh để phản bác y, nếu không cho dù có ba hoa chích choè thế nào cũng vô dụng, y sẽ chỉ nói ba chữ "Ta không tin", như vậy sẽ không có cách nào khác.

Từ khe hở ở cửa sổ Di Luân đường nhìn ra ngoài, tuyết rơi càng lớn, sáng sớm mặt đất đã được quét dọn sạch sẽ giờ đã tụ lại một tầng tuyết mỏng, Trương Nguyên giọng điệu kéo dài, hỏi Thẩm Các:

• Thẩm Thị lang mở miệng là không cùng tổ tiên với ta thì lòng dạ đều độc ác, ngậm miệng là người Di Địch rắp tâm hại người, xin hỏi Thẩm Thị lang: Di Địch lần được nhắc đến lần đầu tiên là ở trong bộ sách cổ văn nào?

Thẩm Các chần chừ một chút, đáp:

• Luận Ngữ dòng tám có nói "Di Địch có quân cũng không bằng Chư Hạ’.

• Sai!

Tiếng Trương Nguyên không lớn, nhưng quả quyết rõ ràng:

-Chư Hạ, Di Địch lần đầu tiên xuất hiện trong “xuân thu", nhưng trong "xuân thu" là Hoa Hạ, Di Địch, Thẩm Thị lang biết vậy chứ?

Trương Nguyên là người rất giỏi kinh "Xuân Thu ", khi thi hội thủ nghệ bị người ta ngăn chặn, dựa vào tài năng tuyệt vời ở đề "Xuân Thu" vẫn phát huy được như trước, cho nên không ai dám hoài nghi trình độ thâm hậu của Trương Nguyên về "Xuân Thu". Thực ra "Xuân Thu" và "Luận Ngữ" đều là từ tay Khổng Tử mà ra, Di Địch được nói đến trong đó không thể phân biệt là trước hay sau, nhưng "Xuân Thu" là sách sử có từ năm công lịch, ấn tượng của mọi người đương nhiên là "Xuân Thu " lâu đời hơn so với "Luận Ngữ", Trương Nguyên đã lấy điều này để đánh đòn phủ đầu Thẩm Các, đánh đè khí thế của Thẩm Các xuống trước.

Thẩm Các quả nhiên mặt đỏ lên, tức tối không trả lời câu hỏi của Trương Nguyên.

Trương Nguyên mỉm cười nói:

• Sau khi Thẩm Thị lang đậu Tiến sĩ đã đem tứ thư ngũ kinh vất sang một bên sao, đúng là kinh nghĩa thánh hiền chỉ là bước đệm cho sự nghiệp làm quan rồi, để tại hạ nói cho đại nhân biết, Hoa Hạ mà "Xuân Thu" nói đến chỉ Hà Nam, Sơn Đông hiện giờ, ngoài vùng sông Tung Cao đều là Di Địch, Thiểm Tây ngày xưa thuộc về nước Tần, "Công dương truyện" viết "Kì vị chi Tần hà? Di Địch chi dã’. Tại hạ đến từ Thiệu Hưng, Thiệu Hưng thuộc Bách Việt cổ, Di Địch cũng vậy, Thẩm Thị lang là người Ô Trình Chiết Giang, cũng là Di Địch.

• Nói bậy nói bạ.

Thẩm Các tức giận kêu to lên:

• Thế Xuân thu sao có thể áp dụng cho Đại Minh triều, từ tổ tiên ta đến cha ta, nhiều thế hệ đều đọc sách thánh hiền, chả có nửa điểm liên quan gì đến Di Địch.

Trương Nguyên đang đợi những lời này của Thẩm Các, cất cao giọng nói:

• Thẩm Thị lang nói đúng, mặt người dạ thú, làm xằng làm bậy, mặc dù là người Trung Hoa chẳng lẽ không phải là Di Địch; làm việc thiện hiệp nghĩa tu thân, mặc dù ở nơi xa xôi cũng là bạn bè của Hoa Hạ ta, "Xuân Thu phồn lộ" mỉa mai lời hứa của Trịnh Phạt, viết Địch chi, Trịnh quốc phạt tang không có nghĩa lý gì cả, phản bội không có chữ tín, sang Di Địch vậy. Cố Địch chi, Cố Hoa Hạ và Di Địch ngày xưa không phân biên giới mà phân biệt ở giáo hóa văn minh, là lễ nghi giữa các bang, Di Địch thực vẫn là những bộ lạc dã man như Kiến Châu Nô Nhĩ Cáp Xích vậy. Nhưng Matteo Ricci và mọi người học vấn uyên bác, ngưỡng mộ sự giáo hóa của Trung Hoa ta, sao có thể vì là Di Địch mà giáng chức được...

Tư tưởng phân biệt Hoa,Di, tôn trọng Hạ bài trừ Di bắt đầu từ "xuân thu", hai nghìn năm qua chưa từng bị nghi ngờ, tới những năm đầu Đại Minh, bởi vì tồn tại khác biệt đối với vấn đề địa vị lịch sử của Nguyên triều, việc phân biệt Hoa, Di bắt đầu trở nên gay gắt kịch liệt hơn. Trước đây tuy có chính quyền của người Bắc triều, Liêu, Kim và Hồ, nhưng đều chưa từng thống nhất Trung Quốc, triều Nguyên là triều đại đầu tiên thống trị Trung Quốc gần trăm năm cũng gọi là vương triều Di Địch, sự thống trị của Nguyên triều là sự sỉ nhục đối với dân tộc Hoa Hạ, nhưng sự thật bị thống trị trăm năm lại không có cách nào biến mất, Đại Minh không có khả năng quay trở lại trăm năm trước trực tiếp kế thừa Nam Tống.

Cho nên "Tức vị chiếu" của Chu Nguyên Chương thừa nhận triều Nguyên là một triều đại trong lịch sử Trung Quốc "Trẫm chỉ có quân đội Trung Quốc, từ đời Tống đã kết thúc, thiên mệnh chân nhân từ sa mạc vào Trung Quốc làm chủ thiên hạ, truyền kịp con cháu, trăm năm có thừa, nay vận đã hết, trong nước ngoài biên cương, hào kiệt phân tranh, trẫm vẫn không phải thứ dân, hoa sen lên trời được chiếu cố, linh hồn của tổ tông, mùa thu tranh giành quyền lực, tạo ra anh hiền tả hữu...", dựa vào đây để thể hiện việc Đại Minh thay thế triều Nguyên là hợp với ý trời, đồng thời khi xây dựng miếu thờ các hoàng đế trong lịch sử ở Nam Kinh cũng khắc lên đó Nguyên Thế Tổ và Tam Hoàng Ngũ Đế, nhưng chư thần Phương Hiếu Nhụ, Giải Tấn lại phủ định địa vị chính thống của Nguyên triều, phân biệt Hoa, Di vẫn kéo dài đến giữa những năm Gia Tĩnh. Cuối cùng Lễ Bộ quyết định thôi không hiến tế Nguyên Thế Tổ nữa, thậm chí, đề xuất muốn đem bảy bộ sách sử "Ngụy thư ", "Bắc Tề thư", "Chu thư", "Bắc sử", "Liêu sử", "Kim sử", "Nguyên sử" trong hai mươi ba bộ sử được viết qua nhiều thế hệ cắt ra khỏi sách sử chính thống của Trung Hoa, chỉ làm Di Địch truyện ký ở đằng sau "Tấn thư" và "Tống sử", dường như như vậy mới có thể lưu giữ nét chính thống của Trung Hoa.

Khi tới cuối những năm Vạn Lịch, vận mệnh thế giới đã có thay đổi lớn, những cuộc phát kiến địa lý lớn, thời kì hàng hải của Châu Âu được mở ra, hạm đội bất khả chiến bại của Tây Ban Nha tung hoành khắp bốn biển, hạm đội Anh quốc quật khởi tranh hùng, văn minh Tây Dương đã vượt qua văn minh Trung Hoa. Nhưng sĩ phu Minh triều vẫn còn đang tự tôn mù quáng, say mê trong ảo tưởng vương triều Minh là trung tâm, mặc dù đã có một ít người đã được khai sáng, bắt đầu tiếp nhận sự thật mới rồi, nhưng vẫn còn xa lắm. Trương Nguyên cũng không trông mong rằng qua lần tranh luận này có thể thay đổi những quan niệm này của thế nhân, nhưng hít một hơi đầy đẩy cánh cửa chính của một căn phòng cũ ra, thổi vào đó một ít không khí mới mẻ thì có thể làm được. Cho nên hắn phải bác bỏ Thẩm các về việc phân biệt Hoa Di, khiến Thẩm Các không thể lấy lí do địa lý để bài xích người Tây Dương, nếu được hắn còn muốn mời Galileo đến Đại Minh cơ.

Nói bản đồ thề giới, nói châu Âu châu Mỹ, Thẩm Các có thể không tin, nhưng Trương Nguyên đi từ ngọn nguồn "xuân thu" của chuyện phân biệt Hoa Di, bác bỏ thành kiến của Thẩm Các, Thẩm Các vừa thẹn vừa giận, nhất thời không phản bác được. Điều này làm cho hoàng trưởng tôn Chu Do Hiệu nhìn thấy rất không vui, lại thấy Nam Kinh Lễ Bộ lang trung Từ Như Kha đứng ra, nói:

• Vương Phong Túc, Công Nhiên Tiềm ở trong Chính Dương môn ở Nam Kinh, bắt đầu xây dựng Vô Lương Điện, nói dối mê hoặc dân chúng, mỗi giáo dân được cấp ba lượng bạc, lung lạc dân tâm, mưu đồ gây rối, năm trước vì giữ súng mà bị bắt, lại có rất nhiều giáo chúng Ki tô giáo cầm cờ nhỏ trong tay diễu hành trên phố, tuyên bố muốn chết vì Chúa Trời, cái này và mưu phản có gì khác nhau đâu!

Trương Nguyên mỉm cười lắng nghe. Hắn biết dưới lí lẽ phản bác của hắn, Thẩm Các, Từ Như Kha không thể lấy lý do đơn giản như không cùng tổ tiên với ta để bài xích đám người Long Hoa Dân, chắc chắn sẽ soi xét xem những thầy tu Tây Dương đã làm những gì ở Đại Minh để khiển trách. Vương Phong Túc thực sự là truyền giáo một cách quá khích ở Nam Kinh, người này vẫn nên trục xuất về Macao thì hơn, nhưng không thể bởi vì một Vương Phong Túc mà đuổi tất cả thầy tu ở Trung Quốc đi, ở Đại Minh nếu Thiên Chúa giáo truyền giáo cẩn thận thì có thể được khoan dung.