Nguồn: MT

Thương Chu Tộ hỏi:

• Đệ đã có sách lược ứng đối chưa?

Trương Nguyên nói:

• Việc này không ngại, đệ có thể ứng phó, đệ nói gì trước mặt Hoàng trưởng tôn trong lòng đệ nắm rõ.

Cảnh Huy nhỏ giọng hỏi:

• Tiểu cô phụ, Hoàng trưởng tôn có nói giúp người không?

Trương Nguyên cười nói:

• Chắc là có.

...

Giờ Dần ba khắc trưa ngày hai mươi ba tháng bảy, Chu Diên Nho tiến vào Đông Hoa môn, đến muộn hơn một chút so với mọi khi, Cao Khởi Tiềm bạn học cùng với Hoàng trưởng tôn đã đợi từ lâu. Chu Diên Nho không từ Văn Hoa điện rẽ phải ra hành lang tới Chủ Kính điện như mọi khi, mà đi tới Văn Hoa điện, nói với Cao Khởi Tiềm đang đi bên cạnh:

• Tiểu Cao, ngươi tới hậu điện trước bảo Hoàng trưởng tôn đợi ta một chút, ta có việc muốn bẩm báo với Thái Tử.

Cao Khởi Tiềm chắp tay trước ngực nói vâng, đi về hướng Chủ Kính điện.

Chu Diên Nho sửa sang đai lưng, tiến vào bên trái Văn Hoa điện, nơi đây chính là tả xuân phường, bên phải điện chính là hữu xuân phường, tên gọi chiêm sĩ phủ tả, hữu xuân phường của Đông cung phụ chính nha môn cũng từ đây mà ra.

Hôm nay giảng bài cho Hoàng thái tử là chiêm sĩ phủ Thiếu chiêm sự Tiền Long Tích. Thái tử Chu Thường Lạc chưa thăng điện, Tiền Long Tích thấy Chu Diên Nho tiến vào, có chút kỳ quái, vội hỏi có chuyện gì?

Chu Diên Nho liền đem tấu chương buộc tội Trương Nguyên mà mình đã viết suốt đêm đưa cho Tiền Long Tích, nói:

• Hạ quan cùng Trương tu soạn cùng làm quan ở Hàn Lâm Viện, có tình đồng nghiệp, nhưng chuyện giáo dục Hoàng trưởng tôn là chuyện lớn, tình cảm riêng tư giữa cá nhân là việc nhỏ, hạ quan không thể không bẩm báo việc này với thái tử.

Tiền Long Tích xem tấu chương của Chu Diên Nho, nghĩ thầm rằng: "Không hổ là hội nguyên, tài tử Trạng Nguyên, ngôn từ sắc bén, văn chương tài hoa, lúc công kích Trương Nguyên chính là lúc thể hiển rõ trái tim trung quân yêu nước của chính mình." Đang định nói thì nghe thấy nội thị nói:

• Hoàng Thái Tử giá lâm.

Vội vàng trả lại tấu chương cho Chu Diên Nho, chỉnh đai áo quan, đứng trang nghiêm.

Đông cung thái giám Vương An cùng Thái Tử Chu Thường Lạc đến rồi, Chu Thường Lạc mới gặp Chu Diên Nho một lần vào ngày mùng một tháng bảy khi xuất các giảng học, giờ cũng không nhận ra Chu Diên Nho, là Chu Diên Nho tiến lên dập đầu tự bẩm báo quan chức và danh tính, Chu Thường Lạc mới nhớ ra đây là con của thầy giáo mình, nói:

• Chu tiên sinh vì sao lại tới đây?

Chu Diên Nho đáp:

• Thần vâng mệnh dạy học cho Hoàng trưởng tôn, luyện tập giảng bài, cực kỳ cẩn thận, chỉ sợ từ ngữ không hợp tiên thánh đại đạo, nhưng mấy ngày gần đây thần hỏi Hoàng trưởng tôn, lại phát hiện từ ngữ của Hoàng trưởng tôn rất hoang đường, thần hỏi chi tiết thì biết được là do giảng quan Trương Nguyên dạy bảo, thần rất sầu lo, cố tình đến bẩm báo với Thái tử điện hạ.

Nói xong đem tấu chương trình lên.

Vương An tiếp nhận, mở ra cho Chu Thường Lạc xem. Trong tấu chương của Chu Diên Nho có chỗ cắt câu lấy nghĩa, ví dụ như Trương Nguyên từng nói Tôn Vũ binh pháp kiệt xuất, Trương Trọng Cảnh y thuật cao siêu, trên mỗi một phương diện nếu có thể lợi dân tế thế thì đều có thể coi là thánh trên phương diện đó. Nghề mộc cũng có thánh nhân, đó chính là Lỗ Ban, nhưng dưới sự phát triển của Chu Diên Nho thì biến thành Trương Nguyên đem Khổng Tử đánh đồng với Lỗ Ban, cổ vũ Hoàng trưởng tôn làm nghề mộc. Chu Thường Lạc xem đến đương nhiên thấy kinh sợ, y luôn luôn theo khuôn phép cũ, nơm nớp lo sợ, sợ có sai lầm gì đó rơi vào trong tay phụ hoàng và Trịnh quý phi. Giờ giảng quan Trương Nguyên lại cổ vũ con của y làm nghề mộc, tức giận đến mặt trắng bệch, luôn miệng nói:

• Loại người như vậy sao có thể làm giảng quan của Đông cung được chứ, ta ngày mai liền tấu lên phụ hoàng bãi miễn hắn.

Khi Chu Thường Lạc xem tấu chương, Vương An cũng đứng ở một bên xem. Vương An bán tín bán nghi, y tiếp xúc với Trương Nguyên rất ít, không hiểu Trương Nguyên bằng Chung Bản Hoa, nghĩ thầm rằng Trương Nguyên là tài tử trẻ tuối, cũng có khả năng là có ngữ điệu lông bông. Thấy Thái Tử tức giận, liền thấp giọng nói:

• Thiên tuế gia, chỉ nghe thôi thì không sáng tỏ được, phải gọi Trương Nguyên tới hỏi vài câu mới được.

Chu Thường Lạc bớt tức giận, Hỏi Chu Diên Nho:

• Chu tiên sinh, ngươi buộc tội Trương Nguyên nói những từ phản đạo này có chứng cớ gì không?

Chu Diên Nho lấy từ trong tay áo ra một tờ giấy, đây là ghi chép của y về những lời ngày thường hỏi Hoàng trưởng tôn, nói:

• Thần nguyện đối chất với Trương tu soạn, mời Hoàng trưởng tôn và thư đồng tiểu Cao làm chứng. Những lời này đều là Trương Nguyên nói với Hoàng trưởng tôn, Hoàng trưởng tôn luôn rất say sưa. Chắc chắn đã chịu ảnh hưởng sâu sắc, nếu không thì thần cũng không bẩm báo cho Thái tử điện hạ gấp như vậy, thực là lo lắng cho việc giáo dục Hoàng trưởng tôn.

Chu Thường Lạc gật gật đầu, lập tức ra lệnh cho nội thị tới Hàn Lâm Viện truyền Trương Nguyên nhanh chóng đến Văn Hoa điện, Vương An nhắc nhở:

• Thiên tuế gia, hãy mời một vị giảng quan khác của Hoàng trưởng tôn là Tôn tiên sinh tới nữa.

Chu Thường Lạc lại lệnh cho một tên nội thị khác tới Chiêm sĩ phủ mời Tôn Thừa Tông đến Văn Hoa điện, lại sai Vương An đưa Chu Do Hiệu tới tiền điện.

Vương An tới Chủ Kính điện thấy Khách Ấn Nguyệt dắt Chu Do Hiệu vào, Chung Bản Hoa theo phía sau, Vương An kêu Chung Bản Hoa qua một bên, nói qua chuyện vừa rồi ở tiền điện, Chung Bản Hoa ngạc nhiên nói:

• Khi Trương tu soạn giảng bài cho Hoàng trưởng tôn, hầu như phần lớn thời gian ta đều ở bên hầu hạ, Trương tu soạn vì để làm cho Hoàng trưởng tôn thích đọc sách, nên khi giảng đạo lý khá uyển chuyển, nào có khoa trương như Chu giảng quan nói!

Chu Do Hiệu hỏi:

• Vương công công, nói Trương tiên sinh chuyện gì?

Vương An nói:

• Hoàng trưởng tôn theo lão nô đi gặp thiên tuế gia đi, thiên tuế gia hỏi gì thì người cứ trả lời thành thật là được. Chung công công, ngươi và tiểu Cao cũng đi cùng đi.

Chu Thường Lạc sợ Chu Dực Quân phụ hoàng của y như thế nào thì Chu Do Hiệu cũng sợ phụ thân Chu Thường Lạc của mình y như vậy. Vừa nghe phải tới tiền điện gặp phụ thân, Chu Do Hiệu có chút sợ hãi, Khách Ấn Nguyệt an ủi:

• Hoàng trưởng tôn đi đi, gần đây người học hành tốt như vậy, phụ thân nhất định sẽ khen người.

Lúc này Chu Do Hiệu mới đi theo Vương An tới tiền điện, thi lễ với phụ thân Chu Thường Lạc. Câu nói đầu tiên của Chu Thường Lạc là:

• Mấy ngày nay con đọc những sách gì, hiểu được những đạo lí nào rồi?

Chu Do Hiệu thấy giọng nói của phụ thân nghiêm nghị, liền bối rối ngay lập tức, ánh mắt vốn linh động nháy mắt trở nên ngây dại ra, điều này dường như là một loại bản năng tự bảo vệ chính mình, biến thành đứa ngốc giống như mặc áo giáp vào vậy.

Chung Bản Hoa quỳ xuống nói:

• Thiên tuế gia, lần trước Hoàng trưởng tôn bị vụ án đĩnh kích làm cho hoảng sợ, gần đây mới tốt hơn một chút, xin thiên tuế gia chớ nghiêm khắc quá.

Chu Thường Lạc xua tay bảo Chung Bản Hoa đỡ Chu Do Hiệu đứng lên, giọng nói trở nên ôn hòa một chút:

• Con nói sơ qua những điều mà tất cả các vị giảng quan dạy con xem.

Phạm vi câu hỏi này rộng lớn quá, Chu Do Hiệu rất khó trả lời, nín lặng một hồi lâu mới đáp:

• Con đã đọc xong "Thiên tự văn", Tôn tiên sinh đã dạy "thông giám cương mục" đã đến chuyện của Chu Liệt Vương và Tần Hiến Công.”

Nhìn thoáng qua Chu Diên Nho, lại nói:

• Chu tiên sinh dạy xong chương một của "đại học" rồi, cuối chương một có câu "Thử vị tri bản, vị tri chi chí dã".

Chu Thường Lạc gật gật đầu, trong thời gian không đến một tháng mà có thể dạy được chừng đó, rất tốt, hỏi:

• Trương tiên sinh chủ yếu dạy con cái gì?

Chu Do Hiệu nói:

• Ngày hôm trước Trương tiên sinh mới dạy xong "thiên tự văn", nói rằng lần sau sẽ bắt đầu bài giảng "Luận Ngữ".

• Con xem đi, những thứ này có phải là những lời Trương tiên sinh dạy con thường ngày không?

Chu Thường Lạc đưa tấm thiếp của Chu Diên Nho cho Chu Do Hiệu, lại nói:

• Đọc lên cho ta nghe, xem con biết được bao nhiêu chữ?

Chu Do Hiệu cầm tấm thiếp gần hai nghìn chữ, giữ vững tinh thần đọc từng chữ từng chữ một, đọc được một khắc, không ngờ không đọc sai chữ nào, điều này làm cho Chu Thường Lạc tương đối hài lòng, xem ra Trương Nguyên dạy "thiên tự văn " vẫn tốt, hỏi Chu Do Hiệu:

• Con đã đọc qua một lần rồi, vậy những thứ này có phải là những điều ngày thường Trương tiên sinh nói với con không?

Chu Do Hiệu căng thẳng đến nỗi toát mồ hôi trán, mới vừa rồi chỉ lo không được nhận sai chữ, lại không hiểu rõ lắm ý tứ của từng câu, chỉ cảm thấy hơi quen quen, giống như Trương tiên sinh đã từng nói qua, gật đầu nói:

• Vâng ạ.

Chu Diên Nho mừng thầm, sắc mặt của hoàng thái tử Chu Thường Lạc lại trầm xuống rồi, không khí ở Văn Hoa điện thật nghiêm nghị.

Tôn Thừa Tông và Trương Nguyên cùng đi vào Văn Hoa điện, Trương Nguyên ở Hàn Lâm Viện vừa xem công báo vừa đợi mình được gọi đến, thi lễ với Hoàng thái tử Chu Thường Lạc, đứng hầu một bên.