How many roads must a man walk down
Before you call him a man
(Một gã trai phải trải hết bao con đường dài
Trước khi em gọi gã là đàn ông)
“Blowing in the wind” —— Bob Dylan
(1) Bob Dylan nổi tiếng với ca từ có chiều sâu, kết hợp nhiều yếu tố chính trị, xã hội, văn học và triết học, với nội dung trái với nhạc pop thông thường và là tiền đề cho phong trào văn hóa phản kháng thập niên 60. Ở Việt Nam, dịch lời ca của ông được cho là một cái thú cũng như thách thức, và bài hát “Blowing in the wind” – một trong những ca khúc tiêu biểu được ông sáng tác trong giai đoạn đầu mà sau này trở thành thánh ca của các hoạt động nhân quyền và phản đối chiến tranh – đã được dịch ra khá nhiều phiên bản lời Việt.
Sáng ngủ dậy đầu vẫn cứ trơ trơ, Tần Cửu ló mặt ra ngoài ga ra hít khí mà chân đã tự bước đến đại học Cầu Cảng từ lúc nào. Cậu cứ dạo khắp sân trường không mục đích như thế đến tận khi tòa kiến trúc hai tầng độc lập kia nằm trọn trong tầm nhìn.
Nhớ tới ban nhạc “Lý tính thuần túy” lần trước và ánh nhìn không lấy làm thân thiện của họ, trong óc cậu tự động phát lại mấy câu “tốt nghiệp đại học Cầu Cảng” “New York” “tái lập ban nhạc”… bé Tiên đã nói hôm qua.
Ngậm điếu thuốc giữa hai môi, cậu leo lên tầng trên cùng từ cầu thang ở mặt lưng tòa nhà. Tòa nhà hai tầng thấp không có tầm nhìn đẹp, đã vậy còn bị mấy tòa nhà sừng sững chung quanh bao bọc trông hệt điểm lõm bị ai ấn xuống.
Cậu đi ra sân thượng, thấy cũng có hai cậu thanh niên trốn trong một góc phì phèo điếu thuốc. Im lặng quan sát từ đằng xa, biết đấy là giọng ca chính trong ban nhạc “Thần tiên đánh nhau” mới hôm rồi. Tay thanh niên cảm giác có người lên cũng quay lại nhìn, tăm tia Tần Cửu trên dưới. Ánh nhìn như đúc từ một khuôn với “Lý tính thuần túy” lần nọ.
Trong tò mò có lẫn ít coi rẻ, kiểu kiêu hãnh nhỏ nhoi của đám trẻ ranh học trường danh giá.
Tần Cửu đi tới ấy, mào lời: “Xin tí lửa.”
Gã thanh niên đưa sang cái hộp quẹt xinh xinh.
Tần Cửu rít một hơi sâu, nói: “Tôi từng thấy anh biểu diễn. Ở Head.”
Gã kia nhếch mày, cái nhìn đã thêm phần thân thiện. Món trang sức kim loại trên quả đầu bện thừng lấp lóa tia sáng nhức mắt trong nắng sớm.
“Cậu cũng chơi trong ban nhạc?”
“Trước kia từng chơi.”
Trao đổi cái nhìn với đồng bạn, gã thanh niên chỉ thốt: “À…”
Tần Cửu búng tàn thuốc rơi rụng, hướng ánh nhìn về khu dạy học tấp nập người qua kế bên, mắt nheo nheo khi nói: “Tay keyboard của mấy anh, cô gái ấy, chơi tuyệt thật.”
Gã kia cười cười: “Ờ, cô em mới quen, có ngón đàn đỉnh lắm.”
Tần Cửu quay đầu, gương mặt như vô cảm: “Hồi trước tôi từng thấy cô ấy ở một ban nhạc khác, các anh làm vậy có được coi là hạng đục tường khoét vách…”
Gã kia nhếch môi cười, nói: “Ban nhạc nhỏ à, có hề gì…”
Tần Cửu cúi đầu im lặng, ném điếu thuốc xuống nền đất, nghiền tắt.
Gã thanh niên cười cười với bạn, tiếp: “Con gái trong ban nhạc đứa nào đứa nấy dễ dãi lắm…” Tay bạn kia nhếch điệu cười khả ố.
Tần Cửu di chân rê đầu thuốc trên đất, phải khi vệt tro đen in hằn trên nền xi măng mới dằn giọng hỏi: “Anh nói gì?”
Hai gã nọ ngớ người, đoạn ngước đầu, cất giọng tỉnh bơ: “Hả?”
Tần Cửu quẳng phứt điếu thuốc rồi tiến lên một bước, tay bóp chặt cổ gã thanh niên. Ánh nhìn như đuốc khiến mặt gã tái đi vì hãi, miệng lại vẫn cố cứng: “Mày… Mày muốn làm gì?”
“Đồ chó anh nói lại lần nữa xem?”
“Mày… thần kinh à…”
Tần Cửu thụi một đấm vào mặt gã. Gã kia không chịu yếu thế, cũng đấm một đấm lại. Cả hai lao vào quần nhau, đám đá túi bụi trên đất. Một hồi Tần Cửu ở trên, lát sau cậu lại bị đè nghiến xuống. Tay thanh niên còn lại xông vào can, định tách họ nhưng ngặt nỗi cả hai càng đánh càng hăng tiết. Tiếng nắm đấm xé gió rít vào tai.
Trong lúc quần ẩu Tần Cửu nghe một tiếng gầm lớn, liền sau đó cơ thể bị bay vút lên không rồi lại rơi xuống cùng gã thanh niên nọ.
Mọi thứ trước mắt nhòe đi tuy vậy ý thức vẫn tỉnh ráo. Cơn đau như dùi đâm ở bắp chân khiến cậu dằn giọng nhiếc móc. Giữa vòng vây lúc nhúc của đám đông cậu được nâng lên cáng, đưa vào chiếc xe van. Xe chòng chành làm cậu nôn nao, cơn đau thì cứ mon men lan khắp. Mình mẩy không đâu không nhức nhối, cậu nhắm tịt mắt lại.
Khi mắt lại mở, cậu nhận thấy mình đang nằm trên giường bệnh, chân treo cao, bó thạch cao kín mít. Cậu xoay cổ, thấy Phó Nhất Duy dựa lưng vào tường, khuôn mặt như vô cảm.
Cậu tách mở đôi môi khô nứt, Phó Nhất Duy vặn nắp chai nước đưa sang. Đôi mày díu lại khi nhìn trái cổ cậu trượt lên xuống.
Nhờ ơn Đường Tiếu Lễ giữa đường đi ngang, nhận ra cậu là chàng trai gặp ở buổi tọa đàm hôm nọ mới lập tức gọi điện cho Phó Nhất Duy. Tay thanh niên kia bị ngã gãy tay, đầu còn khâu mấy mũi. Tên đó học ở học viện tài chính quốc tế. Học viện có tiền, thầy phụ trách cũng nổi cơn tam bành chạy tới song khi biết cậu có quan hệ với Phó Nhất Duy lại ngại không hạch thêm.
Tay thanh niên nói không quen biết Tần Cửu, chỉ gẫu chơi mấy câu liên quan tới ban nhạc thì Tần Cửu đã gây hấn trước, hai người mới lao vào ẩu đả.
Phó Nhất Duy đã đoán được đại khái, bảo đợi Tần Cửu tỉnh hẵng dẫn cậu tới xin lỗi. Thái độ khiêm tốn của thầy khiến cả thầy phụ trách và tay thanh niên thấy ngài ngại. Tài tử nức danh đại học Cầu Cảng mà nhún nhường thế này, họ chẳng có gan nhận nổi.
Phó Nhất Duy nhìn Tần Cửu với vẻ thờ ơ, nói: “Nứt xương cẳng chân, không phải vấn đề lớn.”
Tần Cửu gật đầu. Vốn cậu định hỏi vài việc nhưng trông bộ dạng này của Phó Nhất Duy lại đành cố nín. Đúng lúc ấy Đường Tiếu Lễ đẩy cửa đi vào, thấy tình cảnh trong phòng mới tếu táo: “Tên oắt này tỉnh rồi à, biết mình gây rắc rối lớn cỡ nào cho Phó già rồi không. Bình sinh Phó già chưa có nhỏ tiếng hạ mình bao giờ… Chà, cậu nhóc ghê gớm thật!”
Nhận cái liếc mắt từ Phó Nhất Duy, Đường Tiếu Lễ trề môi: “Giờ tôi hết tác dụng rồi, thế tôi đi…” Trước khi đi hẳn còn không quên ló đầu vào căn dặn Tần Cửu, “Đừng chuốc rắc rối cho Phó già nữa đấy!”
Phó Nhất Duy hướng mắt về Tần Cửu, hỏi: “Không dưng cậu tới đại học Cầu Cảng làm gì?”
“…”
“Không phải bảo ở nhà học hành đàng hoàng rồi à?”
Giọng nói lạnh nhạt có đâu đó phật ý. Trong con mắt hình như cũng thấp thoáng bóng dáng gã thanh niên chơi nhạc mới ngay đây.
“Khả năng tự kìm chế của cậu tệ như thế, còn vào đại học kiểu gì được?”
Tần Cửu lại hóa loài côn trùng bế tắc không biết đường ra. Hai chữ “đại học” đã thành tảng đá bịt kín cửa không cho gió lùa lọt, mặc cậu máu đổ, thịt nát vẫn khó lòng đào thoát. Mẹ ruồng bỏ cậu đi theo một chàng sinh viên, bé Tiên theo một gã trai sẽ sang New York du học, Xuân già cứ mãi nhấn mạnh tầm quan trọng của học vấn, cả khu phòng tập của đại học Cầu Cảng nơi cậu luôn hướng về, sau mới là tấm ngăn giữa cậu và Phó Nhất Duy… lao ập tới như cơn sóng thần.
Cậu đã từng muốn vào đại học nhưng thứ hư ảo ấy chỉ biết cứa vào tim cậu. Sự thực là cậu chẳng hề biết đến cùng mình muốn gì.
Cậu cười khẩy, nói: “Vào đại học? Vào đại học có tác dụng à?”
Phó Nhất Duy đứng sững: “Là tự cậu nói đấy…”
“Tôi hối hận rồi!”
Tần Cửu ngước nhìn thầy, cặp mắt hoe đỏ.
“Tôi không muốn lãng phí thời gian bốn năm vào thứ vô dụng!”
Phó Nhất Duy nhìn sâu vào mắt cậu, con mắt hệt loài thú hoang non trẻ. Con mắt hừng hực táo bạo và bất mãn, hơn hết cả sự kháng cự với số mệnh. Thầy từng thấy vệt sáng giống thế trong quá khứ. Trong chính đôi mắt mình.
Phó Nhất Duy cười xòa, rõ kì quặc trong thế giằng co hiện tại. Thầy nói: “Cậu đã vào đại học đâu mà biết nó vô dụng?”
Mầm lửa trong mắt Tần Cửu lụi bớt.
“Đời người bằng ấy năm, bỏ phí bốn năm đã là gì?”
Mầm lửa trong mắt Tần Cửu đã tắt hẳn. Con mắt giờ bình lặng như đầm nước chết. Cậu nói: “Phó Nhất Duy, không phải tất cả đều muốn sống như thầy đã nghĩ.”
Cái nhìn kéo dài như vô tận. Không một gợn sóng nào trong đôi mắt lắng.
Phó Nhất Duy khoanh tay, nói: “Tần Cửu, cậu biết mình nên sống thế nào không?”
Tần Cửu cụp mắt, đôi tay siết ga giường nhăn nhúm.
“Cậu đang sợ điều gì? Sợ không thi đậu? Sợ không được chơi nhạc? Sợ lý tưởng không thành? Sợ cuộc đời xoàng xĩnh vô vi? Sợ rồi sẽ thành kẻ bị xã hội đào thải thậm chí không tự nuôi nổi mình?”