Thời gian trôi nhanh như chó chạy bờ rào , chỉ thoáng một cái mà đã đến ngày 8/8 .

Hôm này chính là ngày thi , các thí sinh nhân lúc trời còn chưa sáng đã đứng ở cổng trường thi để chờ đợi, xung quanh có quan binh đứng hai bên cầm gươm giáo để duy trì trật tự .

Nhiều người tụ tập lại cũng khiến không khí xung quanh cực kì ồn ào , vậy mà vẫn có người có thể đứng cầm sách ôn tập , điển hình cho việc đi thi thì rụng mẹ chữ .

Những người này đa số là những người trẻ tuổi đi thi lần đầu do không có kinh nghiệm nên bị căng thẳng , còn trái ngược lại thì có những thí sinh tóc mai đã hoa râm vẫn cắp sách đi thi mong đỗ đạt một quan nửa chức.

Trong số này còn có cả người nhà của thí sinh , có người còn đem bát hương ra giữa đường khấn vái , đốt giấy , nhảy múa , vung nước , vẽ bùa , thậm chí mời cả thầy cúng đến để cầu khấn ,... nói chung là đủ các hệ tâm linh.

Quang Anh nhìn qua Nguyễn Bành bên cạnh , thanh niên tuy cố tỏ ra bình tĩnh nhưng trên tay đã chảy đẫm cả mồ hôi , hắn trước kia thi đại học cũng trải qua cảm giác này nên hiểu phần nào .

_ Anh không phải lo quá , anh trẻ thế này còn nhiều cơ hội mà !!

Hắn tuy an ủi những không giám nói chữ "trượt " , sợ dính đến tâm linh , hắn cũng bị không khí xung quanh làm cho căng thẳng .

Hắn thấy Nguyễn Bành chỉ hơi gật đầu , cũng chẳng biết có nghe vào hay không.

Thanh niên này tối qua không giám ăn uống của sợ đến ngày thi cái bụng lại dở quẻ , buổi sáng nay cũng tắm rửa sạch sẽ rồi thắp hương khấn các cụ phù hộ , tuy là tính đến hiện tại thì thanh niên là người học cao nhất cả tộc , không biết có cụ nào độ nổi không .

Tháng nay trừ việc học ra cũng chịu khó mà đi cầu khẩn các chùa miếu cùng đạo quán xung quanh để lấy may , còn chưa kể cả việc đi xem bói của mấy ông thầy mù nữa .

Với những vị "cao nhân " này thì mùa thi không khác nào mùa thần tài ban phước , không phải hắn nói điêu chứ số tiền ông anh đi cúng bói nhiều bằng tiền ăn của hai bọn hắn , mà hắn nấu cơm có bữa nào thiếu thịt đâu.

Lúc này có một viên quan đi ra ngoài hét lớn .

_ Thí sinh chuẩn bị vào thi!!!

Người này vừa dứt lời thì người bên ngoài lập tức chen lấn xổ đẩy lên phía trước , bắt đầu có hiện tượng mất khống chế .

_ Trật tự !! Mau trật tự !! Kẻ nào gây rối lập tức hủy bỏ tư cách thi !!

Lập tức có một đám binh lính cầm giáo ra chạy ra duy trì , lúc này đám đông mới trật tự lại .

_ Anh đi đây !!

Quang Anh nhìn thần sắc Nguyền bành một cái rồi gật đầu .

_ Cứ bình tĩnh thôi , không phải cuống.

Hắn nhìn ông anh đi vào hướng trường thi , chỉ đành đi đến một chỗ gần đó ngồi đợi .

Thi sinh khi bắt đầu vào thi đều kiểm tra xem có mang đồ vật vào để gian lận hay không rồi mới được bước vào .

Nơi thi là một cái sân cực rộng , mỗi thi sính ngồi trên một cái chiếu , trên đấy có đủ giấy bút , có các giám khảo đi lại liên tục , trên cao cũng có người ngồi trông .

Thi hương chia ra làm bốn lần thi trong bốn ngày.

Ngày đầu tiên thi kinh nghĩa, thư nghĩa: giải thích ý nghĩa trong câu lấy tứ thư , ngũ kinh. Bài thi phải viết theo lối biền văn – tức là có đối mà không cần vần, phần thi này nhằm kiểm tra khả năng hiểu biết kinh truyện của sĩ tử;

Ngày thứ hai thi chiếu, chế, biểu: chiếu – lời vua nói, chế – vua phong thưởng cho công thần, biểu – bài văn thần dân tạ ơn vua hoặc chúc mừng vua nhân dịp ngày lễ. Sĩ tử phải biết lựa từng hoàn cảnh, từng đối tượng mà dùng giọng văn cho thích hợp. Đây là bài thi kiểm tra khả năng soạn văn bản làm quan sau này;

Ngày thứ ba thi thơ phú: các bài thi được làm theo thể thất ngôn, phần thi này kiểm tra khả năng làm thơ của sĩ tử bởi đây là một trong những sinh hoạt quan trọng của tầng lớp trí thức;

Ngày thứ tư cũng là ngày cuối thi văn sách: là bài văn trả lời câu hỏi về một vấn đề của đề bài. Phần thi nằm kiểm tra khả năng biện bác, bàn luận vấn đề lịch sử và hiện tại của sĩ tử.

Mỗi buổi thi kéo dài từ sáng đến chiều tối , mỗi thí sinh đều phải ngồi im trong trương thi , muốn đi vệ sinh cũng phải có người đi theo .

Vì vậy nếu thí sinh nào sức khỏe không tốt mà ngất trong lúc thi coi như hủy tư cách luôn.

Đến cả thanh niên trai tráng như Nguyễn Bành thi xong ngày đầu tiên cũng loạng choạng hết người , đừng nói đến mấy sĩ tử cao tuổi.

Bắt đầu sang buổi thi thứ ba là đã có người phải cho vào cáng khiêng ra ngoài , may mà Nguyễn Bành sức khỏe tốt nên dù mặt mày xanh xao những vẫn qua được bốn ngày thi .

Quang Anh nhớ hôm đấy hắn phải cõng thanh niên này từ trường thi vè nhà nghỉ ngơi 2,3 ngày liền mới lại sức .

Sau một tháng .

Mọi người lại quay lại trường thi đứng đông nghịt , hôm nay là ngày công bố kết quả thi .

Nguyễn Bành đỗ ba kì sinh đồ , tuy là không lên được hương cống để đi thi hội nhưng 16 tuổi đỗ sinh đồ đã là ghê gớm lắm rồi , nhiều người 30-40 đã thi 4,5 lần vẫn không đỗ được .

Những người đỗ hương cống kì này toàn những người trên 30 tuổi, ai đấy cũng học hành gần 20 năm đèn sách mới thi được, Nguyễn Bành không bằng họ cũng là bình thường .

Tuy hơi có tiếc nuối nhưng dù sao tuổi này vẫn còn trẻ , thi thêm vài lần nữa mà đỗ cũng không lỗ ,dù sao đến cả Nguyễn Dữ -tác giả của Truyền Kì Mạn Lục cũng phải thi hơn bốn lần đến năm 28 tuổi mới đỗ tam trường thi hội , Tuyết Giang phu tử Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng đến năm 40 tuổi đi thi đình mới đỗ trạng nguyên, ,..

Với lại nhà ông Lúy giàu , nuôi thanh niên ăn học thêm vài năm cũng chẳng có vấn đề gì .

Hai người nghỉ ngơi mấy hôm rôi lại khăn gói lên đường về quê .

Hai người vừa về đến đầu làng thì đã thấy người cả làng chạy ra đón chào , cờ lọng tung bay , có người còn đốt pháo như ngày hội.

Trước đấy mấy hôm thì trường thi đã có người về báo tin Nguyễn Bành đỗ sinh đồ về tới làng , ngày xưa người có học vốn đã ít có khi cả làng đều mù chữ , người đỗ xứ lại càng ít hơn , đến mức đỗ được cả sinh đồ thì cả huyện may ra được vài người.

Người đỗ sinh đồ tuy không được bổ nhiệm làm quan nhưng được mang danh cử nhân , thuộc hàng chức sắc trong làng , lần sau thi không phải thi xứ nữa, được miễn sưu thuế , là người có công danh , đến cả lí trưởng còn phải nể .

Vậy nên làng nào có người đỗ thì cả làng đều chạy ra đón , đỗ hương cống thì cả tổng chạy ra mừng .

Ông Lúy nhìn con trai vinh quy về làng , trong mắt vui mừng đến đỏ hoe .

Hôm đấy còn đặc biệt giết hẳn một con trâu để mở cỗ , cả làng say tận hai ngày chưa tỉnh rượu.