Người ta chẳng bảo đi một ngày đàng học một sàng không đó sao? Kinh nghiệm, vẫn sống, những thứ mình đã thấy và sẽ thấy, hành trang ấy tuyệt vời biết mấy.

- Gào -

Bố mẹ khó khăn lắm mới vay mượn được tiền chứng minh tài chính cho nó đi du học. Khoản tiền đóng học lần đầu tiên, rồi tiền ăn ở, nhà cửa, cũng đi vay nặng lãi mà ra. Người ngoài nhìn vào cười cho. Hoàn cảnh gia đình mình ra sao thì rào theo vào đó mà sống. Đằng này, chỉ là cây cỏ lề đường mà muốn vươn lên đại thụ, càng cố càng đuối.

Nhưng mặc cho mọi người nói, bố mẹ vẫn mong muốn nó đỏi đời. Học bổng được 30% học phí, số tiền còn lại là 70% cùng với tiền nhà, tiền ăn uống, đi lại năm đầu, so với gia đình nó là con số không hề nhỏ. Làm công ăn lương, nuôi miệng chưa đủ, huống hồ... lấy đâu ra mà dư?
Nhưng nếu cho nó đi du học, sau này nó cố gắng, chắc cũng được ở lại làm nước ngoài. Tương lai rộng mở. Mà các bạn nó đi du học cũng nhiều rồi. Trường chuyên mà, không phải gia đình nào cũng có điều kiện, nhưng chỉ cần đi được, thì dù vay mượn sao cũng ráng. Bố mẹ nó nghĩ: "Con người ta làm được. Con mình cũng làm được."

Thế là nó lên đường đi du học nước ngoài. Như bạn bè mách nước trước khi đi, nó ở trong ký túc xá năm đầu tiên, rồi vừa học vừa lách luật đi làm. Gọi về cho bố mẹ khoe, một giờ lương được 7,8$, ngày làm mấy tiếng, một tháng cũng được bảy tám trăm đô ấy. Bảy tám trăm đô? Những mười mấy triệu một tháng? Lương của cả bố lẫn mẹ nó cũng chỉ được có 8 triệu/ tháng. Trời ơi, con mình sắp đổi đời thật rồi - bố mẹ nó nghĩ. Bây giờ, mới vừa đi học vừa đi làm đã vậy, sau này đi làm thật rồi, thì còn biết bao nhiêu cơ hội tiền bạc?

Vất vả, ngày ngày đi làm, ki cóp, ăn không dám ăn, tiêu không dám tiêu, dành tiền trả lãi vay cho nó đi học. nhưng mỗi lần nghĩ tới việc đã chọn cho con một con đường đi đúng, để tương lai nó bớt khó nhọc, cơ hàn... bố mẹ nó lại mừng rơi nước mắt.

Nhưng lịch học ngày càng dày đặc. Ban ngày nó không đi làm được nữa. Chỉ còn có thể lén làm phục vụ ở khu Chinatown, với mức lương ít ỏi, lại phải làm thêm vào ban đêm. Có điều nếu ở ký túc xá thì không đi làm buổi tuối được. Nó đành dọn ra ngoài. Tiền thuê mắc hơn một chút, nhưng được đi làm vẫn hơn. Không thì chết đói!

Cuộc sống xa xứ cực không thể nói, có nói cũng chẳng bớt cực đi. Ngày nối ngày cắm đầu vào học, cắm cổ vào làm. Người gầy rộc đi mà không dám ốm. Mỗi lần bị bệnh vẫn ráng đi học, đi làm. Nhưng sao nó thấy cuộc đời nó tăm tối thế? Đi làm nhiều, kết quả học tập không được tốt. lại sợ bị phát hiện đi làm thêm, trái quy định, sẽ bị hủy visa, đuổi về nước. Không ngày nào nó không nơm nớp lo âu. Đời nó sẽ đi về đâu? Không biết nữa. Học lẹt phẹt thế này, thì chỉ có thể làm chân tay ở trời tây chứ lấy đâu ra làm ông này bà nọ.

Nhiều người nói rằng du học sinh là sướng. Đã bước sang trời Tây là sướng hơn ở nơi đây - quê hương này gấp một tỉ lần rồi. Người ta chẳng bảo đi một ngày đàng học một sàng khôn đó sao? Kinh nghiệm, vốn sống, những thứ mình đã thấy và sẽ thấy, hành trang ấy tuyệt vời biết mấy.

Nó thấy ngày trước, các bạn cùng lớp nó đi du học từ rất sớm. Phần lớn đều là con nhà có điều kiện, một năm tụi nó về hai lần: một lần nghỉ hè, một lần Noel. Mỗi lần về, tiền vé máy bay đã bằng mấy tháng lương của bố mẹ nó. Có đứa bảo, tiền vé lả tiền làm thêm thôi, chứ chẳng phải do xin tiền bố mẹ đâu. Nó cũng tin, cũng hồ hởi, cảm thấy phấn khởi vì cơ hội ở nước ngoài nhiều quá. Sang đó học đại học, lại còn làm thêm kiếm được nhiều tiền. Đến bây giờ, khi trực tiếp trải nghiệm cuộc sống của một du học sinh, nó mới hiểu, những điều trước đây nó từng nghe bạn bè nó, không phải hoàn toàn là sự thật.

Cứ nhìn nó mà xem, mới sang được một năm hơn, nhưng nó không dám chắc là trong 2, 3 năm tới, cho tới tận khi nó học xong đại học, nó có thể vể thăm nhà. Chứ đừng nói tới ước mơ xa xỉ kia, là mỗi năm về tới hai lần.

Hiện thực trước mắt khiến nó hiểu một điều rằng, xã hội luôn có những vách ngăn, chia thế giới ra làm hai phía: một bên giàu và một bên nghèo. Như trong tình huống của một du học sinh như nó, một đứa bố mẹ vay tiền cho đi học, sẽ khác hẳn một đứa nhà có điều kiện đủ để vừa học vừa chơi, mỗi năm về nước hai lần, thảnh thơi hơn hẳn.

Nhưng nó không ghen tị, cũng chẳng tủi thân gì. Ít ra, nó không cho phép mình có những suy nghĩ đó. Bố mẹ đã cố gắng hết sức vì nó, mọi so sánh với người khác sẽ khiến cho nó có cảm giác tồi tệ hơn, như thể là một đứa con vô ơn vậy. Dù cuộc sống ở nơi này có khó khăn biết mấy, nhưng làm sao có thể phụ bạc niềm tin của cha mẹ nó, ánh mắt sáng bừng hòa lẫn vớt dòng nước mắt tuôn rơi của họ khi nghĩ về con nơi xa xứ?

Cuộc sống này, sao đời người cứ dễ dàng bị đồng tiền cuốn trôi như thế?

Tuổi trẻ của nó rồi cũng sẽ trôi qua... ngày nối ngày trong những lo toan nặng nhọc.

Đùng một cái, cuối năm, nó nhận được thông báo của trường không cho phép tiếp tục theo học vì lý do nghỉ học quá nhiều. Visa của nó thế là tiêu, không thể nào gia hạn tiếp.

Người ta vẫn bảo, khi cánh cửa này đóng lại, một cánh cửa mới sẽ mở ra.

Và với nó, một cánh cửa đã đóng lại. Một cánh cửa khác đúng là đã mở ra... dẫn nó tới cuộc sống nhập cư bất hợp pháp, trốn chui trốn lủi, làm việc quần quật, với mức lương ít ỏi nơi xứ người...