QUYỂN 3: MINH ĐẠI TẠM DI HIỀN, BẠCH Y KHANH TƯƠNG

Chương 59: Thủy quốc hàn tiêu xuân nhật trường

Tháng hai đầu xuân, Lý Thiếu Hoài bình phục, dọn từ phủ trưởng công chúa về lại toà nhà ở thành Tây Kinh Giao, ngay cả hội đèn lồng đêm Nguyên Tiêu cũng không ra cửa. Chỉ là mấy ngày trước nàng đến tìm Lý Địch nhưng không thấy người, ngược lại đụng phải cổ kiệu của Tam tư sử Lưu Sư Đạo từ Tiền phủ đi ra.

Lưu Sư Đạo làm người rộng lượng nên không vì vậy mà so đo với nàng.

Cho đến ngày chín, kỳ thi Tỉnh chính thức bắt đầu.

Từ canh bốn trước cổng trường thi đã có người đứng chờ. Trước đó, các quan viên Lễ Bộ đã bẩm tấu lên Hoàng đế, Hoàng đế cũng đã cắt cử vài vị giám khảo lâm thời đến nhậm chức. Sau khi giám khảo nhậm chức sẽ chính thức trở thành Phó trường thi, chỉ được ở trong viện không cho phép liên lạc với người bên ngoài.

Trường thi lần này, có tổng cộng bốn khu.

Chỉ mới vào xuân, băng tuyết tan nhưng rét lạnh vẫn còn len lõi khắp nơi. Trời nhá nhem tối, đêm khuya đường vắng, các cử tử mang theo bình nước nóng cùng người nhà co ro đứng trước cửa trường thi.

"Phục Cổ huynh gần đây sao luôn trốn tránh ta?" Lý Địch vốn không phải loại người khách khí, hắn làm vậy khiến Lý Thiếu Hoài rất khó hiểu: "Ta định tìm ngươi bàn luận sách lược... Nhưng mà... chẳng lẽ ngươi sợ ta đoạt chức Trạng Nguyên của ngươi? Cho nên mới băn khoăn trong lòng không chịu gặp ta?" Nàng vui đùa nói.

Có lẽ là bởi vì tham gia thi Tỉnh, Lý Thiếu Hoài mặc thường phục làm Lý Địch nhìn không quen, vì vậy lúng túng nói: "Vậy thì ngươi càng phải đoạt chức Trạng Nguyên của ta đi!"

Lý Thiếu Hoài tự hỏi: "Vì sao? Thi đậu tất phải tranh, như vậy thật không giống ngươi."

Lý Địch vỗ vai nàng, thấm thía nói: "Vậy thì chúc chúng ta, đều may mắn!"

"Vận may chỉ là nhất thời, ta dựa vào chính là thực học."

Lý Địch nhấp môi: "Gì chứ, ta hơn ngươi mười mấy tuổi, cùng nhau cố gắng đi!"

"Mấy ngày trước định tìm ngươi hỏi về Lễ Đại Triều."

Nhắc đến Lễ Đại Triều, cũng chính là nguyên nhân Lý Địch trốn tránh, hắn xoay mặt đi đưa lưng về phía Lý Thiếu Hoài nói: "Cũng không có gì lạ, chỉ là bọn Giải Nguyên quê mùa kia lần đầu thấy người trong Hoàng gia, đều sôi nổi nói muốn làm phò mã Huệ Ninh công chúa."

Lý Thiếu Hoài cười lạnh một tiếng: "Phò mã của Huệ Ninh công chúa à!"

- -- Cheng --- chân trời vừa hửng sáng, tiếng chuông trong trường thi lập tức vang lên. Cổng lớn được vài đội cấm quân hợp sức mở ra.

Bên trong cực kỳ rộng lớn. Ngoại trừ Trần Nghiêu Tẩu, Tiền Hoài Diễn cùng vài vị quan Tổng tri cử, mỗi trường thi đều có một quan Tri cử chuyên môn. Cấm quân cầm đao đứng khắp mọi nơi. Các góc trường thi cũng được chuẩn bị sẵn vài chiếc lu to chứa đầy nước.

Thí sinh năm nay rất đa dạng, có cử tử, có người thi đậu từ các Châu, cũng có người do quan lớn tiến cử vào thi, cùng với học trò ghi danh trong Quốc Tử Giám, được chia ra ngồi ở các trường thi khác nhau. Khoa cử hưng thịnh, con số lên đến mấy ngàn người.

Ở chính giữa trường thi có một chiếc đồng hồ mặt trời lớn, ngoài ra ở mỗi trường thi đều được trang bị thêm một đồng hồ nước hình hoa sen, được gọi là đồng hồ sen.

Lý Thiếu Hoài và Lý Địch không cùng trường thi, nhưng trùng hợp là nàng lại thi cùng các học trò ở Quốc Tử Giám, bọn họ đều là con cháu thế gia của các gia đình quan lớn.

Lý Thiếu Hoài không mặc đạo bào cũng làm Đinh Thiệu Đức giật mình một chút.

"Ngươi... Ta rõ ràng đã nhờ sư tỷ đến xem, sao khí sắc ngươi lại kém hơn thế này?"

Bên ngoài không ai biết chuyện của Chiết gia, cũng không ai biết Đinh Thiệu Đức suýt chút nữa đã chết ở Quốc Tử Giám: "Không ngại, chưa chết chính là không có việc gì."

Vẫn thơ ơ như vậy, làm Lý Thiếu Hoài không còn lời nào để nói.

"Không biết đến bao giờ mới có thể nhìn thấy chân nhân mặc lại đạo bào?" Đinh Thiệu Đức nhìn một vòng trường thi, cười nói: "Hắn là nên nói, không biết có còn cơ hội nhìn thấy chân nhân mặc đạo bào hay không."

Lý Thiếu Hoài chỉ hơi cúi đầu khẽ cười, vẫn chưa đáp lại.

Một khi thí sinh vào trường thi cũng giống như giám khảo không được phép liên lạc với người bên ngoài, cũng không được rời trường thi. Trước đó Lễ Bộ đã phát một phần "Đều bảng" cũng chính là bảng ghi số ghế.

- -- Cheng cheng ---

Tiếng chuông vang dội cất lên, thí sinh dựa theo "Đều bảng" tìm ghế ngồi tương ứng với số ghế của mình.

- -- Cheng cheng ---

Ngoại trừ đồng hồ nước, trường thi còn bày một chiếc lư hương lớn tính thời gian ở giữa.

Lư hương là một chiếc đĩa bằng đồng hình hoa mai năm cánh, mỗi cánh treo một khoanh nhan vòng, dùng để tính giờ.

Vòng thứ nhất thi phú, sau khi tiếng chuông báo hiệu vang lên, các Quyền đồng tri cống cử bắt đầu phát bài thi.

- -- Cheng cheng ---

Nhang trên lư hương được thắp lên, Quyền tri cống cử mở niêm phong bài thi, viết đề lên bảng. Các cử tử đọc đề một lần, có thắc mắc gì có thể nêu lên.

Thơ và phú cùng đề, sau khi đọc đề các cử tử có thể cầm bút bắt đầu viết.

Với người đọc sách mà nói, vòng thi này dễ nhất. Nhưng thông thường dễ nhất là khó nhất cũng là quan trọng nhất. Nguyên nhân chính là ai cũng làm được, nên càng phải chọn cái tốt hơn.

Tấm bảng sau lưng quan Quyền tri cống cử mặc Công phục màu xanh lá, chỉ viết một từ duy nhất.

Từ này khiến tất cả mọi người đều phải đắn đo. Không chỉ cần phải xem xét số lượng từ, vế đối, thanh bằng thanh trắc,... mà còn phải cân nhắc ý thơ cho hợp chủ đề, làm thế nào mới có thể thật sự nổi bật trong số hàng ngàn hàng vạn cử tử dự thi.

Kẻ giỏi làm thơ nhanh, những kẻ cực kỳ tự tin sau khi đọc đề tự hỏi một chốc đã có thể múa bút thành thơ.

Phú và thơ cùng đề, đám con cháu thế gia biết một trong số những giám khảo chấm bài thi là Hàn lâm học sĩ Tiền Hoài Diễn, phần lớn đều biết gãi đúng chỗ ngứa, văn chương đại khí, từ ngữ trau chuốt hoa lệ.

Quan chủ khảo Quyền tri cống cử ngồi uy nghiêm trên đài nhìn chăm chú vào các thí sinh. Phó chủ khảo Quyền đồng tri cống cử đi qua đi lại giữa các dãy bàn thi.

Giám khảo ở trường thi đa phần là quan viên được tạm thời điều tới từ Lễ Bộ. Lý Thiếu Hoài có hiểu biết đôi chút về phó chủ khảo trường thi Vương Từ Ích, con trai của Binh Bộ thị lang vừa thăng chức Vương Khâm Nhược, nhờ ân ấm gia đình được nhập sĩ, hiện giờ đang làm quan dưới trướng Tiền Hoài Diễn.

Vương Từ Ích tuy tuổi đời còn trẻ, nhưng rất thạo thơ từ, cũng thích nghiên cứu thư pháp, được Tiền Hoài Diễn yêu thích.

Lý Thiếu Hoài cơ hồ là người đầu tiên viết thơ xong trong trường thi, Vương Từ Ích đi ngang qua, dùng ánh mắt ngạc nhiên nhìn nàng, kìm nén kinh ngạc trong lòng.

Hắn ngạc nhiên vì sự tự tin của người cử tử ôn hòa này. Bài đầu tiên dám dùng tuyệt cú, hắn chưa bao giờ gặp.

Chữ viết theo lối Hành Thư, nét bút tinh tế gọn gàng, nhưng Vương Từ Ích nghiên cứu thư pháp nhiều năm như vậy vẫn không thể nhận ra Lý Thiếu Hoài đang dùng thể chữ của vị danh gia nào, nghĩ mãi cũng không ra.

Phú khác với thơ, thơ ít từ tình nhiều thanh tình, phú ít thanh tình nhiều từ tình. Ban đầu Đại Tống gọi phú là văn phú, là một thể loại tiểu luận, nằm giữa văn và thơ.

Ngoài giấy thi, thí sinh còn được phát giấy nháp, làm thơ viết phú cực kỳ hại não. Thí sinh viết vào giấy nháp trước, sau đó sửa chữa chắc chắn mới chép vào giấy thi.

Loại chữ được sử dụng cho bài thi được quy định rõ ràng, phải dùng chữ Khải, nét chữ tính tế chuẩn mực. Ngược lại loại chữ trên giấy nháp có thể tùy ý.

Loại chữ Lý Thiếu Hoài viết trên giấy nháp cũng không thường thấy, người biết không nhiều lắm, nhưng trùng hợp Vương Từ Ích làm quan ở Hàn Lâm Viện, có thể vào thư viện xem tàng thư và tranh chữ thư pháp của các danh gia đời trước.

Nhang trên lư hương đã tàn.

- -- Cheng cheng ---

Một tiếng chuông vang lên, Vương Từ Ích trở lại đài nhìn xuống chúng cử tử tuyên bố: "Tất cả đặt bút xuống, không được viết tiếp, không được trao đổi bài cho nhau."

Sau đó bài thi được thu lại theo thứ tự và đưa ra sau trường thi. Ở đây các quan viên tiến hành sao chép, chép xong dán kín tên, cất vào tủ khoá lại, cuối cùng do nhiều vị quan chủ khảo cùng chấm bài.

Kỳ thi diễn ra trong ba ngày, trong ba ngày này giám khảo và thí sinh đều không được phép tiếp xúc với người bên ngoài, cũng như không được phép ra khỏi trường thi.

Những bài thi phú trong ngày đầu tiên sẽ được chấm xong trước khi mặt trời lặn, từ đó đào thải một nhóm người trong danh sách.

Cho nên vòng thi phú đầu tiên cực kỳ quan trọng.

Buổi trưa nộp bài thi, đến hoàng hôn các quan chủ khảo được điều đến từ Hàn Lâm Viện và Lễ Bộ chấm bài thi, mặt trời lặn dán thông báo.

Trước trường thi có một tấm bảng vàng, lúc mặt trời lặn xung quanh chen chúc rất nhiều thí sinh ăn mặc bất đồng, có sĩ tử nhà nghèo, cũng có cử nhân thế gia.

"Ngươi không cần chen, thứ tự của ngươi, ở trước một ngàn." Vương Từ Ích mặc Công phục màu xanh lá đi đến trước mặt nàng, các thi sinh còn lại thấy vậy liền sôi nổi chắp tay bái chào.

"Trước một ngàn là mấy?"

Vương Từ Ích nhìn nàng kính nể nói: "Nhiều hơn tay trái ngươi một vị trí."

Lý Thiếu Hoài cười nói: "Không tệ, số này may mắn."

"Bài thi của ngươi là lão sư chấm, có thể được lão sư tán thưởng, quả thật không dễ."

"Đa tạ ~"

Vương Từ Ích tiến lên một bước, cực kỳ vui vẻ nói: "Ta từng có vinh hạnh đến Thái Thanh Lâu ở đại nội, được xem chữ viết của Hậu Chủ Nam Đường, cũng thầm muốn học nhưng học mãi không xong, hôm nay thấy thơ của ngươi, trong lòng rất kính nể."

"Kim Thác Đao!" Lý Thiếu Hoài cong khoé môi: "Mỗ từ nhỏ đã ngưỡng mộ tài hoa của Hậu Chủ." Trong triều lòng người hiểm ác, mọi việc vẫn nên cẩn thận thì tốt hơn. Nàng nghĩ, sau này hẳn là không nên dùng loại chữ này nữa.

"Cái tên ở phía trước ngươi rất quen tai!" Lý Công Võ nhìn danh sách trên bảng vàng.

"Huyền Hư chân nhân, Lý Thiếu Hoài!" Đinh Thiệu Đức trả lời hắn: "Công Võ ca ca trận đầu đã xuất sắc như vậy, xem ra là muốn đoạt văn võ trạng nguyên trở về."

Nằm ở cuối trường thi là một căn phòng bịt kín, dùng làm nơi giám khảo chấm bài. Bên trong phòng có các gian nhỏ được ngăn theo thứ tự cao dần, từng nhóm chủ khảo chia nhau chấm bài thi. Trong phòng không dám đốt lò than sưởi ấm, các giám khảo đều phải cắn răng chịu lạnh chấm bài. Đã có kết quả của vòng thi phú hôm nay, danh sách được ghi vào hồ sơ.

Sau khi yết bảng, bài thi được khoá vào tủ. Tạp dịch bưng bếp lò vào cho các giám khảo sưởi ấm.

"Văn nhân được ngươi tán thưởng không nhiều lắm, vì sao lại xếp hắn ở vị trí thứ sáu?" Một quan chủ khảo ngồi cạnh bếp lò với Tiền Hoài Diễn hỏi.

Tiền Hoài Diễn xoa vết rạn trong lòng bàn tay nói: "Người trẻ tuổi không thể quá kiêu căng, đao tốt phải rèn nhiều."

"Bất quá danh sách hôm nay làm ta giật mình." Bởi vì đã dán kín tên, lần đầu tiên xếp hạng các giám khảo không biết chủ nhân của bài thi, sau khi bóc tên mới dán thông báo: "Đệ đệ của Lưu Kế Tương, Lưu Kỉ Đạo liên tục thi rớt mấy năm, năm nay rốt cuộc đã đậu rồi ~"

Xung quanh trường thi đều được xây tường cao, trong ngoài đều có cấm quân canh gác, ba ngày này các thí sinh đều ăn ngủ bên trong.

Ngày kế thi vòng thứ hai và thứ ba, cả ngày đều thi về sách lược, bài thi thứ hai và thứ ba sẽ được chấm cùng với bài thi của ngày hôm trước. Trước thi phú sau thi luận, chia ra đào thải. Người thi đậu kỳ thi Tỉnh sẽ có tư cách tham gia thi Đình.

Ngày đầu tiên đã đào thải hơn phân nửa, tiếng ồn trên trường thi giảm hơn phân nửa. Các cử tử không qua có người khóc lớn, có người không chịu rời đi muốn tìm giám khảo lý luận.

Có người cực khổ học hành nửa đời người, đến lúc tuổi già cũng không thể rạng danh, ra khỏi trường thi liền té xỉu, cũng có người thấy mình vòng đầu đã xếp hạng cao vì quá vui mừng nên ngất xỉu.

Chỉ trong vòng một ngày, Lý Thiếu Hoài nhìn thấy trăm thái nhân sinh ở trường thi. Sao có lại không phải đây, thời cục đổi dời trong nháy mắt, chỉ cần sơ ý một chút, sẽ tán thân vào vực sâu vạn trượng.

Nhân sinh quý vì công danh, nhưng danh lợi trên người chỉ càng làm mất tự do.

Giờ Thìn ngày hôm sau, theo tiếng chuông báo hiệu vang lên, vòng thi thứ hai bắt đầu.

Phó giám khảo phát bài thi, quan chủ khảo mở niêm phong viết đề lên bảng.

Đã vào quan trường, phân ưu cho Hoàng đế, mưu phúc cho bá tánh, thuộc sách luận là điều hiển nhiên.

Vòng thi thứ tư bắt đầu.

Kỳ thi diễn ra trong vòng ba ngày, trường thi chỉ còn sót lại một ngàn thí sinh, đợi nén nhang cuối cùng cháy hết đồng loạt buông bút xuống.

Chiều hôm sau thông báo sẽ dán trước cửa trường thi, trên đó có danh sách ứng cử viên cho kỳ thi cuối cùng.

Cửa trường thi mở ra, các thí sinh ồ ạt tràn ra, không được phép ở lại trường thi. Thí sinh thi tốt, lúc ra ngoài thả lỏng tâm tình, cảm thấy không đạt, chạy về nhà lật sách xem lại câu từ và ý nghĩa của đề thi thứ tư, phát hiện viết sai hối hận đến xanh ruột.

Chưa tới thời khắc dán thông báo, tảng đá lớn trong lòng bọn họ vẫn treo lửng lơ.

Một mình đi vào trường thi, không được mang theo bất kỳ vật dụng gì, Lý Thiếu Hoài đứng sững sờ trước bảng vàng. Nàng xếp thứ sáu, hai người xếp trước và sau nàng đều cùng họ Lý, người đứng đầu cũng vậy.

Tên của Đinh Thiệu Đức cũng có thể thấy. Hôm qua khi cái tên này xuất hiện tất cả mọi người đều ngạc nhiên, trên dưới trường thi đều thổn thức không thôi, bọn học trò ở Quốc Tử Giám lại càng khiếp sợ.

"Khụ khụ ~" Tiền Hoài Diễn đi ngang qua, thấy Lý Thiếu Hoài đang đứng phát ngốc liền ho vài tiếng báo hiệu.

Lý Thiếu Hoài đã sớm nhận ra có người đang nhìn, chỉ là nàng giả vờ không biết, mãi đến khi người mặc Công phục màu đỏ lên tiếng.

Lý Thiếu Hoài xoay người chắp tay: "Nội hàn."

"Dám dùng tuyệt cú trong vòng đầu tiên!" Tiền Hoài Diễn lộ vẻ thưởng thức: "Người có tài học, là nên có phần tự tin này!"

"Đa tạ Nội hàn tán thưởng!" Lý Thiếu Hoài nghĩ thân là quan chủ khảo, chẳng lẽ Tiền Hoài Diễn không sợ người ta đàm tiếu sao.

"Việc của Tam Nương, đợi dán bảng vàng, ngươi đến trong phủ ta đi."

Tiền Hoài Diễn đi ngang qua nói mấy câu với Lý Thiếu Hoài liền bỏ đi, cũng không cho nàng cơ hội từ chối, nàng cau mày suy nghĩ.

"Vì con gái ngươi, nhọc lòng." Không khỏi thương cảm cho Tiền Hi Vân, thở dài một hơi: "Nhưng có quan hệ gì với ta!"

Ra khỏi trường thi, ngoài phố đều là người, ngõ nhỏ bị vây chật như nêm cối. Người nhà thí sinh, nô bộc trong nhà sáng sớm đã chờ sẵn ở đây.

Có cử tử vừa cưới vợ thề son sắt thi đậu công danh, cũng có con cháu thế gia ngạo mạn nói bốc nói phét trước mặt người hầu.

"Ngày mai thi võ, đệ đệ chúc mừng Công Võ ca ca trước!" Đinh Thiệu Đức lên xe, chắp tay từ biệt Lý Công Võ.

"Khi nào đăng bảng hẵng chúc mừng!" Lý Công Võ không tự phụ, cũng không vì lần này xếp hạng đầu mà tự cao.

"Vòng cuối không nói, vòng thi luận ngươi thấy thế nào?" Lý Địch ôm một đứa bé năm sáu tuổi chen lấn trong đám đông tìm Lý Thiếu Hoài.

"Tẩu tẩu!"

Thê tử Lý Địch hành lễ: "Tiểu thúc văn võ song toàn, hẳn là bài thi nghị luận cũng không làm khó được ngươi."

Lý Thiếu Hoài chỉ nhấp môi cười: "Ca ca vòng đầu đã thi được đệ nhất, Trạng Nguyên năm nay không phải ngươi thì không còn ai khác!"

Lý Địch lắc đầu: "Không nói đến việc còn chưa yết bảng, cho dù có yết bảng thì vẫn còn kỳ thi Đình. Năm ba Hàm Bình lúc Túc Nhi vừa sinh ta đã trượt thi Đình."

Ngoại trừ hơn phân nửa thí sinh bị đào thải trong kỳ thi Tỉnh, kỳ thi Đình tiếp theo cũng sẽ loại đi không ít.

Người có thể ở lại, đều là nhân tài kiệt xuất đến từ các Châu, Huyện.

- Hết chương 59 -