Thương Mấy Cũng Là Người Dưng
"Gom góp yêu thương quê nhà
Dâng hết cho người tình xa..."
Tự nhiên hôm nọ, anh tình cờ nghe đâu đó trong xóm vang tiếng loa cũ thủ thỉ bài hát này. Và nhớ em.
Xa thương, gần thường. Ai trong đời, hình như cũng đôi lần xao lòng để rồi lơ đểnh với người bên cạnh, và để dành thương nhớ cho đâu đó xa xôi. "Thả mồi bắt bóng" hóa ra là truyện ngụ ngôn cho cả người lớn chứ đâu riêng gì bài học vỡ lòng của trẻ con. Chợt nhớ ra, chúng ta cũng từng có khi quên mất đâu là "bóng", đâu là "cuộc sống". Đến khi đem hết chân thành kí thác cho "người-ta", mới vỡ lẽ, chỉ là ảo ảnh do ảo tưởng của mình dệt ra. "Người-ta" vẫn cứ là "người-lạ", mình có gom hết thiết tha, cũng đâu thể nào nối gần thành xa, biến đất khách thành quê nhà?
Nhưng thôi, hai chữ tuổi trẻ vốn dĩ là cái cớ đẹp đẽ nhất để chúng ta đổ thừa cho tất cả xốc-nổi-bạc lòng lẫn vô-cớ-kiên-tâm của một thời thương nhớ cũ. Thành ra, cứ yêu thôi, rồi xin lỗi, nếu một trong hai (hoặc thậm chí, ba hay bốn...) chúng ra sau này mới ngẫm ra, mình mắc tội với quá khứ biết chừng nào.
Có điều, nhất thời chọn sai yêu lầm, thì có thể đổ thừa cho tuổi trẻ vô tâm hồ đồ.
Nhưng một đời vẫn cứ yêu lầm, yêu lại, lại yêu lầm, thì chỉ có thể trách do bản thân chấp mê bất ngộ, đơn phương cạn nghĩ chọn cho mình tổn thương thay vì yêu thương.
***
Thanh xuân của anh - từng chút, từng chút một - đều thuộc về em...
Anh vẫn nhớ con hẻm nhỏ trên phố Swanston tối mùa xuân mưa trở trời năm ấy.
Ba con người, bước lần theo nhau trên vỉa hè đá loang đầy nước giữa cố đô Melbourne.
Anh. Em. Và anh ta.
Ba dấu chấm trên một đường thẳng. Đặt cạnh nhau chỉ có thể ghép thành dấu ba chấm lửng lơ lưng chừng...
Anh ta bước trước dẫn đường. Dáng người dong dỏng cao, che ô khuất cả ánh đèn lúc mờ lúc tỏ thành một quầng sáng chệnh choạng giữa màn mưa không ngừng nặng hạt. Em líu ríu theo sau, chẳng còn rõ đâu là sợi tóc đâu là sợi mưa đang lóng ngóng rơi trên khuôn mặt thất thần đến tội nghiệp.
Còn anh, chỉ có thể đứng nhìn hai người phía sau lưng, cầm sẵn chiếc ô tựa dưới những tia sáng vàng mong vớt vát chút ấm, nhẫn nại bảo: "Một là em đi chậm lại, để anh còn kịp bước lên che mưa cho em. Hai là em phải dứt khoát chạy thật nhanh tới phía anh ấy để nép nhờ ô, chứ cứ chần chừ ở giữa, chỉ mình em là người phải dầm mưa chịu ướt"...
Tối hôm ấy, em đã chọn chiếc ô nào để an trú hoặc cam chịu ướt sũng trong đêm mềm như một cành hoa rụng, âu đã là chuyện không còn có thể thay đổi. Chỉ cần biết, dẫu có sai lầm, có thứ tha, có rất nhiều lần thanh xuân lấm lem bởi những hồ đồ ấu trĩ, thì những ngày trẻ trong lành nhất đó vẫn luôn bao dung dành chỗ cho nhau trở về.
Về để nhận ra, sau tất cảm tình yêu vẫn là thứ mâu thuẫn cố chấp nhất của tuổi trẻ.
Anh còn nhớ trong Thuần thoại Hy Lạp, nữ thần Tình yêu và Sắc đẹp Aphorodite đã từng nói một câu khiến cả trần thế phải chưng hửng: "Hiện ta yêu thương ngươi bao nhiêu thì ta cũng sẽ ghét hận ngươi bấy nhiêu".
Chẳng đúng quá còn gì? Yêu và hận, thương và thù, đều chỉ cách nhau một lằn ranh, mỏng hơn cả sợi tóc vương sau vai lúc em quay đi về phía khác.
Yêu cái gì, khổ vì cái đó!
Cái đạo lý đơn giản vậy, mà sao nhiều người vẫn cứ chấp nhất so đo "Mệt rồi, thì chia tay đi!". Nếu tình yêu không "mắc mệt" như thế, thì làm sao chúng ta biết đâu mới thật là chân tình nhẫn nhịn, đau là giả ý si mê? Và tình nào mới là kiên tâm một đời, tình nào chỉ là chóng vánh nhất thời?
Thật ra khi còn trẻ, chẳng ai chán yêu cả, người ta chỉ ngán và nản những cảm xúc đồng hành với tình yêu thôi. Như ghen chẳng hạn!
Nhưng xin nhớ cho rằng, ghen tuông là thứ cảm xúc phí phạm và thừa thải nhất dành cho chính mình. Nếu đã thật-là-yêu thì người ấy sẽ đủ vững vàng tâm ý để khiến bạn chẳng bao giờ bất an, chẳng bao giờ phải bận lòng hoài nghi về bất kì một ai đó khác. Bởi lẽ, tình cảm không phải là chiếm hữu, mà là tự nguyện và cam tâm.
Còn kiểu tình yêu mà mỗi lần điện thoại người ấy rung lên là tim mình chùng xuống, mỗi lần người ấy không bên cạnh là lòng mình ngờ vực đủ trò, thì xin thưa, có đáng để níu giữ hay không? Một người mà ngay đến cả niềm tin bạn dành cho cũng không còn xíu nào, thì yêu làm sao được?
Nên thôi, đừng ghen để mệt mỏi cho mình. Nếu là của nhau, thì người ta sẽ luôn ở lại dù cho bao khoảng trời mới đang vẫy gọi mời chào. Còn ngược lại, có ràng buộc cỡ nào mà lòng đã như diều căng gió sớm muộn cũng nghiến đứt dây lên trời.
Khi ấy, ghen tuông cũng như một sợi dây chỏng chơ đã đứt, hoài công và uổng phí tâm trạng cho mình. Ghen chi nữa khi người đã không còn như trước thuở trước thương quen?
Thế nên để có người yêu coi bộ hơi khó. Vì người-để-yêu thì chắc sẽ rất nhiều, nhưng để yêu mà không để ghen thì tìm thôi chưa chắc có, mà phải đợi người đó cũng nhẫn nại tìm mình và cam tâm ở lại bên mình.
Dẫu ngoài kia, xôn xao đang rất nhiều.
Rất rất nhiều!
***
Nếu hỏi, giữa một người mà mình rất thương nhưng không thể nào giữ được - kiểu như không biết một sáng trời trong hay một chiều lộng gió nào đó, họ nhẹ lòng bỏ mình đi, biền biệt như mây tan thành mưa rơi hẫng vào đất, tuyệt nhiên không dùng dằng, không trắc ẩn - và một người mà mình cảm động nhiều hơn là yêu thương, nhưng sẽ luôn nhẫn nại chờ mình đi chung một con đường, thì mình nên chọn ai?
Thật ra, lựa chọn không nằm ở người nào mà là nằm ở chính mình cần và muốn điều gì nhất cho cuộc sống về sau. Muốn một tình yêu cuồng nhiệt mê đắm nhưng bấp bênh và bất chấp tương lai tròn méo thế nào? Hay muốn một mái ấm bình bình đạm đạm, tựa vào nhau theo kiểu tình bạn... đời, không quá thiết tha, không quá mong cầu, chỉ cần có người bên cạnh lúc tóc bạc da nhăn?
Nhưng đã gọi là LỰA CHỌN thì chắc chắn không có xíu xiu tình cảm nào trong đó, mà đơn thuần chỉ còn là bản thân cần và muốn gì cho chính mình mà thôi. Lựa chọn vốn dĩ là một hiện thân khác cho hai từ "vị kỷ". Vì tình yêu, từ trước đến nay, chưa bao giờ và sẽ không bao giờ là chuyện-có-thể-lựa-chọn.
Bởi đã gọi là "lựa chọn", ai dám chắc đâu là đúng là sai, đâu là thương phải, đâu là yêu lầm?
Chương 18
"Gom góp yêu thương quê nhà
Dâng hết cho người tình xa..."
Tự nhiên hôm nọ, anh tình cờ nghe đâu đó trong xóm vang tiếng loa cũ thủ thỉ bài hát này. Và nhớ em.
Xa thương, gần thường. Ai trong đời, hình như cũng đôi lần xao lòng để rồi lơ đểnh với người bên cạnh, và để dành thương nhớ cho đâu đó xa xôi. "Thả mồi bắt bóng" hóa ra là truyện ngụ ngôn cho cả người lớn chứ đâu riêng gì bài học vỡ lòng của trẻ con. Chợt nhớ ra, chúng ta cũng từng có khi quên mất đâu là "bóng", đâu là "cuộc sống". Đến khi đem hết chân thành kí thác cho "người-ta", mới vỡ lẽ, chỉ là ảo ảnh do ảo tưởng của mình dệt ra. "Người-ta" vẫn cứ là "người-lạ", mình có gom hết thiết tha, cũng đâu thể nào nối gần thành xa, biến đất khách thành quê nhà?
Nhưng thôi, hai chữ tuổi trẻ vốn dĩ là cái cớ đẹp đẽ nhất để chúng ta đổ thừa cho tất cả xốc-nổi-bạc lòng lẫn vô-cớ-kiên-tâm của một thời thương nhớ cũ. Thành ra, cứ yêu thôi, rồi xin lỗi, nếu một trong hai (hoặc thậm chí, ba hay bốn...) chúng ra sau này mới ngẫm ra, mình mắc tội với quá khứ biết chừng nào.
Có điều, nhất thời chọn sai yêu lầm, thì có thể đổ thừa cho tuổi trẻ vô tâm hồ đồ.
Nhưng một đời vẫn cứ yêu lầm, yêu lại, lại yêu lầm, thì chỉ có thể trách do bản thân chấp mê bất ngộ, đơn phương cạn nghĩ chọn cho mình tổn thương thay vì yêu thương.
***
Thanh xuân của anh - từng chút, từng chút một - đều thuộc về em...
Anh vẫn nhớ con hẻm nhỏ trên phố Swanston tối mùa xuân mưa trở trời năm ấy.
Ba con người, bước lần theo nhau trên vỉa hè đá loang đầy nước giữa cố đô Melbourne.
Anh. Em. Và anh ta.
Ba dấu chấm trên một đường thẳng. Đặt cạnh nhau chỉ có thể ghép thành dấu ba chấm lửng lơ lưng chừng...
Anh ta bước trước dẫn đường. Dáng người dong dỏng cao, che ô khuất cả ánh đèn lúc mờ lúc tỏ thành một quầng sáng chệnh choạng giữa màn mưa không ngừng nặng hạt. Em líu ríu theo sau, chẳng còn rõ đâu là sợi tóc đâu là sợi mưa đang lóng ngóng rơi trên khuôn mặt thất thần đến tội nghiệp.
Còn anh, chỉ có thể đứng nhìn hai người phía sau lưng, cầm sẵn chiếc ô tựa dưới những tia sáng vàng mong vớt vát chút ấm, nhẫn nại bảo: "Một là em đi chậm lại, để anh còn kịp bước lên che mưa cho em. Hai là em phải dứt khoát chạy thật nhanh tới phía anh ấy để nép nhờ ô, chứ cứ chần chừ ở giữa, chỉ mình em là người phải dầm mưa chịu ướt"...
Tối hôm ấy, em đã chọn chiếc ô nào để an trú hoặc cam chịu ướt sũng trong đêm mềm như một cành hoa rụng, âu đã là chuyện không còn có thể thay đổi. Chỉ cần biết, dẫu có sai lầm, có thứ tha, có rất nhiều lần thanh xuân lấm lem bởi những hồ đồ ấu trĩ, thì những ngày trẻ trong lành nhất đó vẫn luôn bao dung dành chỗ cho nhau trở về.
Về để nhận ra, sau tất cảm tình yêu vẫn là thứ mâu thuẫn cố chấp nhất của tuổi trẻ.
Anh còn nhớ trong Thuần thoại Hy Lạp, nữ thần Tình yêu và Sắc đẹp Aphorodite đã từng nói một câu khiến cả trần thế phải chưng hửng: "Hiện ta yêu thương ngươi bao nhiêu thì ta cũng sẽ ghét hận ngươi bấy nhiêu".
Chẳng đúng quá còn gì? Yêu và hận, thương và thù, đều chỉ cách nhau một lằn ranh, mỏng hơn cả sợi tóc vương sau vai lúc em quay đi về phía khác.
Yêu cái gì, khổ vì cái đó!
Cái đạo lý đơn giản vậy, mà sao nhiều người vẫn cứ chấp nhất so đo "Mệt rồi, thì chia tay đi!". Nếu tình yêu không "mắc mệt" như thế, thì làm sao chúng ta biết đâu mới thật là chân tình nhẫn nhịn, đau là giả ý si mê? Và tình nào mới là kiên tâm một đời, tình nào chỉ là chóng vánh nhất thời?
Thật ra khi còn trẻ, chẳng ai chán yêu cả, người ta chỉ ngán và nản những cảm xúc đồng hành với tình yêu thôi. Như ghen chẳng hạn!
Nhưng xin nhớ cho rằng, ghen tuông là thứ cảm xúc phí phạm và thừa thải nhất dành cho chính mình. Nếu đã thật-là-yêu thì người ấy sẽ đủ vững vàng tâm ý để khiến bạn chẳng bao giờ bất an, chẳng bao giờ phải bận lòng hoài nghi về bất kì một ai đó khác. Bởi lẽ, tình cảm không phải là chiếm hữu, mà là tự nguyện và cam tâm.
Còn kiểu tình yêu mà mỗi lần điện thoại người ấy rung lên là tim mình chùng xuống, mỗi lần người ấy không bên cạnh là lòng mình ngờ vực đủ trò, thì xin thưa, có đáng để níu giữ hay không? Một người mà ngay đến cả niềm tin bạn dành cho cũng không còn xíu nào, thì yêu làm sao được?
Nên thôi, đừng ghen để mệt mỏi cho mình. Nếu là của nhau, thì người ta sẽ luôn ở lại dù cho bao khoảng trời mới đang vẫy gọi mời chào. Còn ngược lại, có ràng buộc cỡ nào mà lòng đã như diều căng gió sớm muộn cũng nghiến đứt dây lên trời.
Khi ấy, ghen tuông cũng như một sợi dây chỏng chơ đã đứt, hoài công và uổng phí tâm trạng cho mình. Ghen chi nữa khi người đã không còn như trước thuở trước thương quen?
Thế nên để có người yêu coi bộ hơi khó. Vì người-để-yêu thì chắc sẽ rất nhiều, nhưng để yêu mà không để ghen thì tìm thôi chưa chắc có, mà phải đợi người đó cũng nhẫn nại tìm mình và cam tâm ở lại bên mình.
Dẫu ngoài kia, xôn xao đang rất nhiều.
Rất rất nhiều!
***
Nếu hỏi, giữa một người mà mình rất thương nhưng không thể nào giữ được - kiểu như không biết một sáng trời trong hay một chiều lộng gió nào đó, họ nhẹ lòng bỏ mình đi, biền biệt như mây tan thành mưa rơi hẫng vào đất, tuyệt nhiên không dùng dằng, không trắc ẩn - và một người mà mình cảm động nhiều hơn là yêu thương, nhưng sẽ luôn nhẫn nại chờ mình đi chung một con đường, thì mình nên chọn ai?
Thật ra, lựa chọn không nằm ở người nào mà là nằm ở chính mình cần và muốn điều gì nhất cho cuộc sống về sau. Muốn một tình yêu cuồng nhiệt mê đắm nhưng bấp bênh và bất chấp tương lai tròn méo thế nào? Hay muốn một mái ấm bình bình đạm đạm, tựa vào nhau theo kiểu tình bạn... đời, không quá thiết tha, không quá mong cầu, chỉ cần có người bên cạnh lúc tóc bạc da nhăn?
Nhưng đã gọi là LỰA CHỌN thì chắc chắn không có xíu xiu tình cảm nào trong đó, mà đơn thuần chỉ còn là bản thân cần và muốn gì cho chính mình mà thôi. Lựa chọn vốn dĩ là một hiện thân khác cho hai từ "vị kỷ". Vì tình yêu, từ trước đến nay, chưa bao giờ và sẽ không bao giờ là chuyện-có-thể-lựa-chọn.
Bởi đã gọi là "lựa chọn", ai dám chắc đâu là đúng là sai, đâu là thương phải, đâu là yêu lầm?