Mùa xuân ở thành Yến Kinh ngoại trừ nhiều gió cát ra thì chẳng còn gì để nói nữa.

Cát bụi là thứ rất đáng ghét, vì nó cứ len lỏi vào khắp mọi nơi, biến mọi thứ thành một màu xám bẩn thỉu, trông khó chịu vô cùng.

Trương Quốc Trụ đang tổ chức cuộc vận động làm sạch thành phố, nhưng lại không phải là vì cát, công tác chủ yếu có hai cái, một là làm sạch cống rãnh, hai là làm sạch nguồn nước uống.

Trong thành Yến Kinh có hai con sông thối cực lớn là sông Đồng Tử và sông Cao Lương.

Từ thời Nguyên, Yến Kinh bắt đầu trở thành một trong số thành thị quan trọng nhất Trung Hoa, cho nên trong mấy trăm năm qua, dân cư sống ở tòa thành này đã trà đạp nó đủ thảm.

Trong đó hai bên sông Cao Lương vốn là vùng đầm lầy trũng thấp, trải qua trăm năm biến thiên, hai bên sông bị rác lấp đầy, dần cao thành mặt sông, tạo thành khu dân cư mới.

Từ xưa tới nay rác rưởi là một trong số nguyên nhân trọng yếu là thành thị tiêu vong.

Rất nhiều tòa thành thời viễn cổ không phải bị hủy diệt bởi chiến tranh, thiên tai hay bệnh dịch, mà thực ra là vì bị rác thái ép phải đi nơi khác. Đó là sự thực, theo như tính toàn của học giả khảo cổ thuộc ti thiên giám, nhiều thành thị thời kỳ Ân Thương sở dĩ biến mất là vì ô nhiễm thành thị, làm bẩn nuồn nước sinh hoạt và tài nguyên, khiến con người phải đi nơi khác tiếp tục ô nhiễm.

Đoạn sông đi vào sông Đồng Tử và sông Cao Lương bị rác thải lấp mất rồi, mỗi ngày phân và nước tiểu người Yến Kinh đổ ra sông biến tòa thành không tệ này tòa thành thối.

Khó chịu nhất là vì hai con sông thối này sinh ra ruồi muỗi, khiến cho tới mùa hè một cái ruồi muỗi bay kín trời như lớp sương mù dày. Bọn chúng là nguồn cơn đủ thứ bệnh dịch.

Phải trải ống xi măng.

Đó là quyết định của Trương Quốc Trụ.

Sở dĩ đưa ra quyết định này tiền đề không phải là để cải thiện hoàn cảnh cư trú của cư dân Yến Kinh, mà vì năm xưa Từ Ngũ Tưởng xây dựng mấy xưởng xi măng cực lớn dưới chân Yến Sơn.

Vốn cho rằng xi măng làm ra sẽ cung không đủ cầu, vì phải cung cấp cho Sơn Hải Quan xây dựng thành phòng, hai thỏa mãn nhu cầu xây dựng nhà cửa của bách tính Yến Kinh.

Đáng tiếc thực tế có hơi chênh lệch so với dự liệu, người Kiến Châu, Lý Hồng Cơ không đánh mà chạy mất rồi, xây dựng bảo lũy ở Sơn Hải Quan không cần nữa, mà đường xá thông tới Liêu Đông thì chẳng ai muốn làm.

Thế là phiền rồi

Bảy tám cái xưởng xi măng không nuôi nổi 5 vạn người.

Mà năm vạn người này lại nuôi sống bao nhiêu gia đình? Giờ xi măng không bán đi được, những người này thấy sắp phải uống gió tây bắc, hết cách, Trương Quốc Trụ phát động kế hoạch thoát nước cho Yến Kinh.

Muốn thông qua hai công trình cực lớn này để tiêu hai hết xi măng, thuận tiện thúc đẩy thói quen dùng xi măng của người Yến Kinh, làm phồn vinh thị trường.

Thế nên toàn bộ thành Yến Kinh liền trở thành công trường khổng lồ, đồng thời vì thi công, đại bộ phận con đường chính đều bị đào lên.

Vân Chiêu thích cái cảm giác biến cả thành thị thành công trường, năm xưa y cũng rất muốn đào cả thành phố lên, nhưng không có cơ hội.

Hiện giờ y muốn đào chỗ nào là đào chỗ đó, cảm giác tự do ấy làm lòng người phấn chấn.

Do cải tạo thành phố tiêu tiền thuế, tức là tiền của bách tính, chứng tỏ bách tính tự nỗ lực cải tạo hoàn cảnh sinh sống của mình, để có thành thị tốt hơn, đây là hành vi tiên tiến.

Cho dù nói hành vi này tựa hồ rất ngu, nhưng cảnh tượng này chỉ có thể thấy được ở thành phố không ngừng phồn vinh, nếu thành thị không đủ năng lực sẽ không thấy cảnh này.

Lần này đừng thấy thành Yến Kinh chỉ làm hai việc cấp thoát nước, nhưng gần như đào toàn bộ đường xá của thành Yến Kinh lên, đây không phải là công trình nhỏ, với tiến độ này muốn hoàn thành mất ba năm.

Trương Quốc Trụ từ Mật Vân về, Từ Ngũ Tưởng muốn xây hồ chứa nước ở Hoài Nhu, Trương Quốc Trụ đã xem qua, thấy Từ Ngũ Tưởng làm việc quá tủn mủn, hồ chứa nước kia làm trong núi, không lớn, tác dụng chỉ đủ tưới tiêu đồng ruộng. Vì không lớn nên không thể tưới tiêu diện tích lớn.

Hắn chuẩn bị mở rộng cái hồ chứa nước đó lên mười lần, chỉ có thể mới đủ tưới tiêu cả đồng ruộng gần Yến Kinh.

Khi Trương Quốc Trụ tới hành cung của Vân Chiêu, dáng vẻ mệt mỏi, tinh thần sa sút.

“ Thần không ngờ có một ngày lương thực, sắt thép, xi măng, một loạt thương phẩm lại dư thừa lượng lớn như vậy, bệ hạ, giá không thể hạ xuống, nếu không thì mọi người đều lỗ vốn.”

Vân Chiêu cười nhạt:” Trước kia trẫm nói với các ngươi thế nào, hạ thấp thuế xuống, các ngươi nói người no không biết lòng người đói, kẻ nào kẻ nấy hận không thể thu hết lương thực trong nhà bách tính. Giờ hay rồi, trẫm xem các ngươi làm thế nào, lương thực trong kho dần thối mốc, sắt thép trong kho dần rỉ sét, xi măng nhiều như thế, các ngươi làm sao để nó biến mất.”

“ Bọn thần đã miễn trừ tám thành các loại thuế phụ quyên góp, chỉ thu thuế chính hơn nữa còn là tỉ lệ hai mươi thu một, thế đã là tốt lắm rồi. Nếu như dựa theo lời bệ hạ, giảm thuế nông xuống còn ba mươi thu một cũng không phải là không thể, nhưng làm thế bách tính sẽ quên mất còn quốc gia tồn tại, hạ thấp cơ sở thống trị của chúng ta.” Trương Quốc Trụ vẫn giữ ý mình:” Không thu thuế nông, chế độ lý trưởng sẽ bị phá hỏng, tới khi đó chúng ta khóc cũng không ra nước mắt. Đúng là triều Hán có thể tính là thuế nhẹ, quốc gia chỉ thu một phần mười lăm, thực tế thu một trên ba mươi, thời Hán Cảnh Đế thậm chỉ 11 năm không thu thuế nông. Nhưng bệ hạ có tính binh dinh, lao dịch với người trưởng thành không, cũng là thuế. Tính cả vào thuế má triều Hán nặng gấp chúng ta cả trăm lần.”

“ Vẻn vẹn binh dịch đã chiếm dụng một nửa thời gian của nam đinh toàn thiên hạ, nên thuế của Đại Minh đã thấp tới không thể thấp hơn nữa. Bệ hạ nên tính làm sao tiêu hết thứ chất trong kho chứ không phải là chế giễu thần.”

Vân Chiêu gõ gõ bàn:” Đi làm đường.”

“ Năm nay đang làm được, hơn ba vạn bảy nghìn dặm, làm nhiều hơn nữa sẽ ảnh hưởng tới dân sinh.”

“ Thì đóng thuyền, tạo thiết giáp hạm siêu lớn.”

“ Mười sáu thiết giáp hạm đang được đóng, trong đó cả cự hạm chạy hơi nước mà bệ hạ kỳ vọng cũng ở trong đó, đây đã là năng lực lớn nhất của chúng ta.”

Chẳng phải là Đại Minh đã thực sự nhiều tiền tới mức không có chỗ tiêu rồi, mà là thứ làm ra thứ sản xuất ra quá dư thừa. Bách tính chưa phải là giàu có tới mức không thiếu gì cả, ngược lại cái gì cũng thiếu, nhưng mà vì giá lương thực hạ xuống, bọn họ đem nuôi lợn, nuôi già vịt, thế là giá thịt cũng giảm xuống, bọn họ có thể tự cấp tự túc rồi, nhưng không có tiền mua sắm gì hết, thành ra thứ khác cũng chẳng thể bán đi được.

Vân Chiêu nhíu mày, y đã nhận ra vấn đề, đó là vì công thương nghiệp phát triển vượt quá xa sản xuất nông nghiệp.

Sự mất cẩn bằng này khiến xã hội không thể tạo ra một vòng tuần hoàn khép kín.

Trương Quốc Trụ chọn miếng bánh vừa mắt trong đĩa cho vào mồm ăn, giống như ném được khó khăn cho hoàng đế, quốc tướng hắn có thể kê cao gối ngủ kỹ.

Vân Chiêu nghiến răng hỏi: “ Các ngươi có cách giải quyết vấn đề rồi chứ?”

Trương Quốc Trụ cho miếng bánh còn lại vào miệng, uống ngụm trà cho trôi đi: “ Có ạ, bọn thần nhất trí cho rằng, hiện giờ cần nâng cao giá lương thực, ở Nam Dương, lương thực cứ từng thuyền từng thuyền vận chuyển tới, trên thảo nguyên không ngừng đưa tới trâu bò cừu dê, chế phẩm sữa, thịt. Sau khi bỏ cấm biển người ven biển lại bắt đầu ra khơi đánh bắt cả. Bị tác động lớn nhất là nông phu, khi lương thực không đáng tiền, bọn họ thành quần thể yếu thế.”