Nhân sinh trật quỹ đạo.
Sau khi ăn xong, Cố Gia Nhiên giả bộ vô tình hỏi bà ngoại về chuyện của Trì Yến, “Hồi nhỏ cháu quen anh ấy sao? Chính là tòa biệt thự bà sơn hổ ấy ạ.”
Bà ngoại đặt nhang muỗi ở giữa hai chiếc ghế trúc. Màu đỏ tươi chầm chậm quấn quanh cuộn dây màu đen, khói mỏng bay lửng thửng rồi thong thả biến mất trong đêm hè.
Không biết bà ngoại nhớ ra cái gì, cười đến nếp nhăn trên khóe mắt hằn sâu: “Cháu nhớ ra rồi?”
Cố Gia Niên lắc lắc đầu.
Có lẽ là cuộc sống ngột ngạt ở Bắc Lâm quá khắc cốt ghi xương nên những ký ức trước bảy tuổi rất mơ hồ. Cố Gia Niên vén tóc sang bên che đi vành tai thoáng đỏ, rề rà nói: “Là Trì… là anh ấy nói, tên của của cháu là anh ấy đặt. Hồi nhỏ anh ấy cũng sống ở Vân Mạch ạ?”
“Đúng vậy.” Bà ngoại như rơi vào hồi ức: “Năm đó thằng bé chưa đến mười tuổi nhỉ? Một mình chuyển đến thôn Vân Mạch học, nên ông nội thằng bé gọi tới nhờ bà chăm sóc một chút, nhưng bình thường thằng bé trọ ở trường, chỉ có thứ bảy chủ nhật hằng tuần được nghỉ mới đến nhà chúng ta ăn cơm.”
Cố Gia Niên ngạc nhiên nói: “Anh ấy còn ăn cơm ở nhà chúng ta sao? Thứ bảy chủ nhật hằng tuần ạ?”
“Ừm.” Bà ngoại lại nói về chuyện đặt tên: “Lúc đó cháu mới ba tuổi, bố mẹ cháu gọi về nói muốn đón cháu đến Bắc Lâm học mẫu giáo, nên cần có tên chính thức. Hai đứa nó đều là phần tử tri thức nhưng lại mê tín liền muốn tìm người xem một chút. Kết quả thầy tướng số hai đứa nó tìm đều có ý kiến khác nhau, giằng co mãi không xong nên bà nói để bà đặt.”
“Bà học không nhiều, lật từ điển cũng không có manh mối, cuối cùng vẫn là Trì Yến đã nói cái tên này trong lúc ăn cơm ở nhà chúng ta.”
“Thằng bé nói, từ năm con sinh ra, Vân Mạch năm năm Gia Niên(*). Bà cảm thấy đứa bé kia có tài văn chương, ngụ ý của cái tên này lại đẹp nên dùng. Chỉ là tên đã đặt xong nhưng bên bố mẹ cháu lại xảy ra sự cố, mãi đến khi cháu bảy tuổi mới về đón cháu.”
(*) Năm nào Vân Mạch cũng may mắn.
Cố Gia Niên không ngờ giữa cô và Trì Yến lại có quan hệ như vậy, vội vã hỏi tiếp: “Vậy vì sao anh ấy lại chuyển về Vân Mạch học? Hơn nữa còn về một mình? Bố mẹ anh ấy đâu ạ?”
Hoàn toàn không nhận ra sự chú ý của mình đều dồn hết lên người Trì Yến.
Cũng may bà ngoại dường như không phát hiện: “Nhà thằng bé ở Trú Sơn, có lẽ bố mẹ bận công việc.”
Thành phố Trú Sơn là một thành phố na ná Bắc Lâm tọa ở phía Nam, cách Vân Mạch hai giờ đi xe.
“Còn vì sao thằng bé chuyển về Vân Mạch… bà chỉ biết lúc ở Trú Sơn thằng bé thường xuyên trốn học và đánh nhau nên bị trường kỷ luật. Người nhà hết cách mới đồng ý chuyển thằng bé về nông thôn học. Có điều thằng bé chỉ học ở đây một học kỳ, sau đó được ông nội thằng bé đón về Trú Sơn.”
“Mấy năm sau, thằng bé đều sống cùng ông nội ở Trú Sơn.”
Nghe đến đây Cố Gia Niên hãi hùng.
Không ngờ Trì Yến lại trốn học và đánh nhau, còn là ở cái tuổi nhỏ như vậy.
Còn bị nhà trường kỷ luật.
Cô vô thức đan chặt tay vào nhau.
“Nói đến cũng ngược đời, nửa năm thằng bé ở Vân Mạch, cháu thường mong đến cuối tuần để ăn cơm và chơi game với thằng bé. Lúc thằng bé đi cháu còn kéo tay thằng bé khóc rất nhiều. Nào ngờ bây giờ lại không nhớ rõ, thật là một con nhóc không tim không phổi.”
*
Tối hôm đó, Cố Gia Niên ôm chăn bông nằm trên giường, vừa nhắm mắt liền nghĩ đến gương mặt ẩn hiện sau làn khói, ngón tay lắc ly rượu, và đôi mắt lúc nào cũng cáu kỉnh của Trì Yến.
Cô lại nghĩ đến đống bản thảo lộn xộn trên bàn, cùng với con chữ bên trên đang điên cuồng kêu gào một loại cảm xúc nào đó. Những con chữ kia lại kéo dài tiến vào trang sách cô đang xem, biến thành từng đường gạch chân uốn lượn.
Bố mẹ luôn nói với cô, hy vọng sau này cô trở thành người như thế nào —— đậu một trường đại học tốt, học một ngành dễ có việc làm, tốt nhất là thi tiếp nghiên cứu sinh.
Chỉ có như vậy cô mới có thể tiếp tục sống trong xã hội cạnh tranh khốc liệt này, mới có thể tìm một công việc ổn định, sau đó kết hôn, mua nhà, sinh con và cắm rễ ở Bắc Lâm.
Bọn họ gọi đó là là quỹ đạo nhất định phải đi của chuyến tàu nhân sinh.
Nhưng Cố Gia Niên nhìn quỹ đạo kia, lại cảm thấy vô cùng hoang mang.
Như thể tay và chân đều bị cột thêm vật nặng tiến về phía trước, ngay cả phương hướng cũng không thể nhìn rõ.
Mà cô dẫu cố hết sức cũng không theo kịp những chuyến tàu đang kêu ầm ầm khác.
Trái lại lần đầu tiên cô cảm nhận được khát vọng cháy bỏng trong tòa biệt thự hoang vu nằm ngoài quỹ đạo này. Khát vọng này như tia chớp xuyên qua tầng mây xông vào trái tim rồi thình lình đánh thẳng vào tất cả ảm đạm của cô.
Cô nhìn thấy một thế giới khác bên trong pháo đài mờ nhạt.
Một thế giới khác khiến lòng người rung động.
Anh sống trong một tòa nhà yên tĩnh, có một kho sách khổng lồ và một mình thoải mái.
Anh có thể làm chủ các quy tắc của mình, không hề bị trói buộc, sa sút nhưng tự do.
Khi còn bé anh từng trốn học vắng mặt, trốn học, thậm chí một mình chuyển về thôn Vân Mạch học.
Có phải anh cũng giống như cô, hoang mang, phản nghịch, muốn giãy dụa thoát khỏi những quỹ đạo đã định sẵn đó?
—— Đây có phải có nghĩa là
Có phải có nghĩa là, có chút khả năng tương lai của cô cũng sẽ không mục ruỗng, cho dù chỉ là một phần ngàn, một phần vạn?
Cố Gia Niên trở mình, từ từ cuộn người lại, cảm nhận nhịp tim dồn dập và sự bồn chồn trong lồ ng ngực.
Cô nghĩ đến quá khứ thối rữa và mưng mủ kia, khóe mắt dần nóng lên.
Hô hấp khó khăn, trằn trọc bất an, thậm chí muốn bật dậy, chạy đến hỏi anh, hy vọng “người từng trải” này có thể cho cô một lời khuyên.
Sự tò mò của cô với anh giống như dây bà sơn hổ bên ngoài biệt thự, gấp gáp bò lên vách tường, dốc hết sức bao lấy tòa kiến trúc cô độc, nhưng cuối cùng vẫn không thể len qua cánh cửa đóng chặt kia.
Hôm đó là lần đầu tiên Cố Gia Niên mất ngủ kể từ sau khi đến Vân Mạch. Cho đến khi mặt trăng bò lên điểm cao nhất, côn trùng ngưng kêu, xung quanh im bặt, nhưng cơn buồn ngủ vẫn không chịu ập đến. Cô nhìn chằm chằm bóng đêm như mực tàu, đưa tay lau khóe mắt suốt, trằn trọc mãi đến hừng đông.
*
Trong hai tuần tiếp theo, thói quen sinh hoạt của Cố Gia Niên vẫn giống như khi còn đi học, chỉ là không cần sự giám sát chặt chẽ của bố mẹ và trường học nữa —— cô dậy sớm dọn giường, giúp bà cho gà ăn, trồng rau, làm cỏ; ăn xong bữa sáng bà ngoại làm sẽ đi đến tòa biệt thự bà sơn hổ đọc sách; buổi trưa quay về giúp bà ngoại làm bữa trưa; buổi chiều là thời gian làm bánh của cô và bà ngoại, sẽ làm bánh táo, bánh đậu xanh hoặc bánh quy, bánh mỳ.
Cố Gia Niên đã có thể tự hòan thành một số món ăn đơn giản, ớt xanh xào thịt, nấm mèo xào thịt, mướp hương xào trứng… kỹ năng nấu nướng của cô tiến bộ theo từng ngày, đại khái đã có thể hiểu rõ các bước nấu ăn.
Trên phương diện đọc sách, Cố Gia Niên đọc hết từng quyển sách theo danh sách của mình, khả năng đọc có tiến bộ rất nhiều. Chỉ là mối quan hệ với Trì Yến không hề vì ngày ngày quẹt thẻ(*) mà trở nên thân thiết.
(*) Ý giống như đi làm quẹt thẻ chấm công, tiểu Gia Niên đến nhà Trì Yến đều đặn.
Thời gian của hai người không hoàn toàn trùng khớp, buổi sáng Cố Gia Niên đến đọc sách, mà Trì Yến thường ngủ tới trưa mới dậy. Mỗi ngày cô đều cố gắng nán lại thêm một lúc, đợi anh rời giường mới đi, nhưng luôn do dự không tiến nên không tìm được cơ hội nói chuyện với anh.