Chương 212: Sông sâu tĩnh lặng
Chương cho mời những nhân sĩ từng làm việc trong bộ máy cai trị của Lý Lệnh công đến Lý phủ. Kể từ khi quân Thiên Đức đánh chiếm thành Luy Lâu, sau đó là Lý phủ, hầu hết văn thân nho sĩ đều trốn về tá túc trong Thư Đôi và các làng mạc lân cận. Nay Thư Đôi thất thủ, họ không còn biết chạy đi nơi nào. Cả tháng nay bọn họ sống trong cảnh sợ hãi mỗi khi có bóng dáng quân sĩ Thiên Đức đi ngang qua cổng nhà.
Ban Võ đứng đầu là Lý Sứ tướng nay xem như đã quy thuận cùng hơn 30 tướng dưới trướng. Ban Văn đứng đầu là Mậu Quốc Thìn nay đương trốn bên Tế Giang cùng Lý Lệnh công nên có thể nói những nhân sĩ như rắn mất đầu. Họ biết hơn ba nghìn người bỏ mạng trong làng Thư Đôi, do tình hình chưa yên nên họ chưa bị động đến mà thôi. Nay bị gọi đến Lý phủ, người nào người nấy đều chuẩn bị sẵn tâm lý một đi không về, gói ghém đồ đạc mang theo như thể sẽ đi tù. Quân sĩ Thiên Đức lấy làm lạ song không nói gì bởi nhiệm vụ của họ là mời, sau đó đến ngày thì đón đi mà thôi.
Hàng trăm nhân sĩ chưng hửng khi vào Lý phủ. Họ nghĩ Vạn Thắng vương sẽ ngồi sau một cái bàn lớn thét tả hữu bắt họ quỳ gối hạch tội, song trước mắt họ là căn phòng hơn hai trăm mét vuông kê bàn ghế ngay ngắn. Bàn phủ khăn lụa đỏ xếp hình chữ U hướng về bục chính có căng phông nền vàng kèm song ngữ “Nhiệt liệt chào mừng nhân sĩ Siêu Loại”.
Một nhân sĩ hỏi nữ thân binh:
-Thưa bà, có phải chúng con sắp bị hạch tội hay không?
Nữ binh đáp rằng:
-Hôm nay các ông sẽ họp đến trưa, ăn trưa xong sẽ họp đến chiều muộn rồi quân sĩ sẽ hộ tống các ông lại nhà. Chốc nữa Vạn Thắng vương sẽ gặp và nói chuyện với các ông. Nơi này bình đẳng, các ông không phải tội nhân mà là thượng khách của Vạn Thắng vương, đâu cần xưng hô như vậy.
-Bọn chúng con đã làm việc cho Lý Lệnh công, vậy là có tội với Thiên Đức.
Nữ binh cười mà rằng:
-Các ông đây là những người Siêu Loại mới, Vạn Thắng vương không hỏi bất cứ điều gì phải quấy các ông đã từng làm. Các ông được mời đến chứ có ai bắt đâu.
-Vâng, vâng! Chúng con đã hiểu.
-Các ông tự chọn chỗ ngồi, một chốc nữa ông Hàn Thuyên, Trưởng Ty Thông tin sẽ chủ trì cuộc gặp mặt. Ông biết ông Hàn Thuyên chứ?
-Thưa bà, chúng con có biết ông ấy.
-Ngoài ông Hàn Thuyên còn có anh Nguyễn Gia Miêu con trai ông Cả Lụa, Thiền sư Sùng Phạm, Lý Sứ tướng cũng gặp các ông. Họ đều là những người Siêu Loại mới giống như các ông đây. Vạn Thắng vương có lệnh, bất cứ ai đang sống ở Siêu Loại đều bình đẳng cả. Nay Vạn Thắng vương mời các ông đến là mong các ông sẽ hiến kế, góp sức giúp cho Siêu Loại cường thịnh.
Đoạn nữ binh nhìn quanh một lượt, nói thêm:
-Vạn Thắng vương rất trọng hiền tài, yêu nho sĩ. Các ông phải thẳng lưng lên. Những gì các ông từng nghe về Vạn Thắng vương có đúng có sai, nay thắc mắc gì cứ hỏi ngài ấy. Ai không hỏi sau này thiệt thòi tự chịu.
-Xin hỏi quý danh của tiểu thư đây là…
-Tôi tên Phạm Kim Huệ, như cách gọi cũ thì tôi là thuộc tướng của Chính thất phu nhân Phạm Thiên Bình.
-Tại hạ từng nghe uy danh của Thần Vũ quân.
Kim Huệ cười:
-Vậy tôi cũng mong sau này nghe danh tiếng của các ông đây. Tôi xin thông báo trước, Vạn Thắng vương không biết Hán tự, thứ chữ ngài ấy biết là chữ Bụt mà quân Thiên Đức đang dùng. Bởi thế nếu các ông cần đề đạt gì sẽ có nữ binh giúp, các ông đừng ngại. Mời các ông vào cho, đứng đây ôm đồ đạc tư trang như thế này khác nào sắp vào lao. Vạn Thắng vương mà thấy sẽ trách tội chúng tôi.
-Tại hạ là Vũ Trinh, trước đây từng có mối thâm giao với Hàn đại nhân Hàn Thuyên.
-Vũ tiên sinh ở làng Ngọc Quan có phải không? Tôi từng nghe Hàn tiên sinh nhắc đến tiên sinh luôn.
-Tại hạ nghe nói Vạn Thắng vương dùng người không kể xuất thân, nữ nhân cũng được trọng dụng. Nay được tận mắt thấy, thật được mở mang tầm mắt.
-Quả thực Vạn Thắng vương tài trí hơn người, dụng người như dụng mộc, bất kể xuất thân ra sao, chỉ cần có tài năng, yêu nước thương dân sẽ được tạo mọi điều kiện để làm việc, tận hiến. Tiên sinh và các ngài đây cứ an lòng, tuyệt không có bắt bớ, đ·ánh đ·ập gì sất.
Vũ Trinh năm nay hai mươi tám tuổi, là cháu nội của Vũ Miên, người từng làm quan đến chức Hữu Thị lang Hộ bộ lo đê điều, thu thuế (tương đương chức Thứ trưởng bộ Nông nghiệp) . Vũ Trinh nổi tiếng thông minh, lớn lên trong cảnh loạn lạc. Cha là Vũ Thiệu mất sớm.
Vũ Miên cáo láo về quê vui thú điền viên sau khi tiên vương băng hà, khi ấy tuổi ông đã gần lục tuần. Vũ Trinh hiện sống cùng ông nội Vũ Miên ở làng Ngọc Quan, một làng nằm phía Tây Nam của Siêu Loại.
Chương đã dặn dò bọn Phạm Kim Huệ đặc biệt lưu ý đến một số nhân sĩ bởi ngoài tài năng đã được chứng minh thì gốc gác của họ thực là điều khiến Chương lưu tâm.
Một nhân sĩ khác mà bọn Phạm Kim Huệ lưu tâm tên là Ngô Miên Thiệu, năm nay 33 tuổi. Ngô Miễn Thiệu nổi tiếng hay chữ, từng lo việc thơ phú, khoa bảng trong vùng Siêu Loại giúp Lý Lệnh công.
Lê Văn Thịnh 27 tuổi, một nhân sĩ Siêu Loại, nổi tiếng thông minh trong vùng, cha từng dạy học bốc thuốc nên dân chúng quanh vùng yêu mến. Cha mẹ của Lê Văn Thịnh đã mất được gần chục năm. Lê Văn Thịnh từng giúp Lý Lệnh công dạy học cho con cháu họ Lý. Ngoài ra, Lê Văn Thịnh còn mở một lớp dạy cho con em trong làng hòng kiếm kế sinh nhai.
Lê Văn Thịnh, Vũ Trinh hay Ngô Miên Thiệu tuổi quanh ba mươi, độ tuổi mà Chương cho rằng đủ chín để dùng, dễ tiếp nhận cái mới. Bên cạnh đó, nền tảng gia đình đều tốt đẹp, thuận lợi cho Chương dụng người.
Hàn Thuyên xuất hiện cùng Gia Miêu tay bắt mặt mừng, chào hỏi từng nhân sĩ một. Có người vui mừng khi gặp Thuyên, có kẻ ái ngại và cũng có kẻ không thuận, ấy cũng là lẽ thường ở đời. Gia Miêu còn trẻ, công danh ở Siêu Loại tuyệt không có gì, xem như hạng vô danh tiểu tốt. Song đó là chuyện trước đây, còn bây giờ Gia Miêu là Trưởng Ty Dân vận. Miêu ăn nói khéo léo, trên môi thường trực nụ cười, đôi mắt luôn nhìn thẳng, ra vẻ một người thâm tàng bất lộ. Bọn Thiên Bình hay Duệ tinh ý nên nhận ra dáng dấp của chồng bởi Gia Miêu rất muốn học theo Chương ở cử chỉ, lời nói.
Mở đầu cuộc họp mặt, trước là Hàn Thuyên sau là Gia Miêu lần lượt kể nguyên do họ đến phủ Thiên Đức, đã làm được gì, chưa làm được gì và mong muốn điều gì. Những câu chuyện vô cùng chân thật nhưng kẻ nào tinh ý sẽ nhận ra rằng bọn Hàn Thuyên và Gia Miêu khéo léo đề cập đến chủ tướng của họ đã dạy cho họ những gì. Tuy nhiên trong tình cảnh chiếu dưới, từng phục vụ cho bên thua trận nên chẳng nhân sĩ nào đủ tỉnh táo hay khôn ngoan để nhận ra tiểu tiết ấy.
Những câu chuyện của Thuyên hay Miêu khiến nhân sĩ Siêu Loại muốn mau chóng được thấy Vạn Thắng vương trông như thế nào. Một người không biết chữ sao có thể thông tuệ đến vậy cho được. Thứ chữ của Bụt kia liệu có thực là một loại chữ đáng học hay không?
Sau bữa trưa thịnh soạn vẫn chẳng thấy Vạn Thắng vương song chẳng ai dám hỏi. Chỉ nghe Hàn Thuyên nói Vạn Thắng vương có việc quân đột xuất sẽ đến muộn đôi chút mà thôi.
Tất cả là chiêu bài của Chương cả. Chương muốn bọn Hàn Thuyên, Gia Miêu hay Kim Huệ dệt gấm thêu hoa đâu vào đấy rồi mới đến.
Chương xuất hiện không có trống rung cờ mở, theo sau Chương là Thiên Bình, Uyển Như, Vương Khang, Ngô Thị Nguyệt, Trần Nhật Tôn, Thái Hương. Lời đầu tiên của Chương là xin tạ lỗi với nhân sĩ vì thất hẹn.
Với nhân sĩ mà nói, việc một người được vạn người gọi Vạn Thắng vương mà mở lời tạ lỗi thực là khó như sao trên trời. Xưa nay lời của bậc đế vương là lời vàng ý ngọc, tuyệt không bao giờ sai cả.
Sau lời tạ lỗi là đôi lời cảm tạ nhân sĩ đã dành thời gian đến đàm đạo, nếu có điều chi thất lễ, Vạn Thắng vương mong được bỏ quá cho.
Nhân sĩ Siêu Loại nhìn nhau, luôn miệng nói không dám, không dám.
Chương lần lượt đến bắt tay thăm hỏi hơn trăm người, tự nhắc tên và hỏi thăm phụ mẫu, thê tử của từng người có khoẻ không.
Đây thực là một đòn chí mạng với những nhân sĩ có mặt. Họ ngạc nhiên và cảm thấy được trọng vọng khi Vạn Thắng vương tuổi hãy còn trẻ, bận trăm việc quân mà lại biết, nhớ gốc tích của họ.
Chương dừng lại lâu hơn một chút ở chỗ Vũ Trinh, nói:
-Thực ta chưa lo xong việc quân, đã tính đến gặp Vũ lão tiền bối mấy lần mà chưa sắp xếp được. Ta nhờ Vũ tiên sinh chuyển lời tạ lỗi đến Vũ lão tiền bối giúp, hẹn một ngày gần nhất ta cùng với Tả Đô đốc sẽ đến hội kiến.
Vũ Trinh ngây người, có chút bối rối, gật đầu vâng dạ luôn miệng. Quả thật mấy ngày sau đó, Chương và Phạm Tu đến làng Ngọc Quan thăm Vũ Miên. Hai người tuy cách nhau gần hai chục tuổi nhưng là đồng liêu, ít nhiều biết nhau nên cuộc mạn đàm bên ấm trà rất là vui thú. Vũ Trinh đứng hầu bên cạnh ông nội, cảm thấy vô cùng lạ lẫm khi Vạn Thắng vương ngồi ở hàng ghế tả lắng nghe Phạm Tu ngồi ghế khách, Vũ Miên ngồi ghế chủ nói chuyện.
Vũ Miên giữ Phạm Tu lại dùng cơm, Phạm Tu nhận lời. Chương cáo lui bởi có hẹn việc quân.
Vũ Miên lấy làm hài lòng khi chủ mới của Siêu Loại kính trọng ông như bề trên với lý do Phạm Tu là bậc cha chú, Vũ Miên là đồng liêu, lại là quan tiền triều nên Chương mong muốn được học hỏi kiến thức để chăm lo cho dân Siêu Loại ngày sau.
Sau cuộc gặp ấy, Vũ Miên dù đã ngoài bảy mươi vẫn hăm hở giúp quân Thiên Đức một tay kinh nghiện về đê điều, tính thuế, cách thu thuế như thể đang ở tuổi tráng niên.
Vũ Miên căn dặn cháu:
-Vạn Thắng vương còn trẻ đã đứng trên muôn người nhưng đối đãi với bách tính, đặc biệt là người già vô cùng trọng thị như thế thì ắt Siêu Loại sẽ lớn mạnh. Cổ nhân nói, kính già già để tuổi cho, cháu cần phải biết rằng người già có nhiều kinh nghiệm sống. Kẻ trọng thị người già cả không còn giá trị như ta đây là kẻ biết vận dụng sức mạnh của bách tính đấy.
-Ông có thể nói thêm cho cháu được không ạ?
-Có gì khó nhìn ra đâu, Vạn Thắng vương đối đãi với ta tử tế chính là muốn dùng cháu dù chưa đề cập. Mỗi gia đình đều có người già, người già được Vạn Thắng vương để tâm chăm sóc thì con cháu người đó liệu có ai ghét bỏ Vạn Thắng vương nữa.
-Liệu có khi nào đây chỉ là kế sách thu phục lòng người không hả ông? Ý cháu là không phải thực tâm.
-Lòng người nông sâu khó dò, ta chỉ nhìn hành động mà đoán tâm ý cháu ạ. Dạo trước ta có nghe Vạn Thắng vương sẽ biếu mỗi cụ ngoài bảy mươi 10 đồng mỗi tháng.
-Cháu có nghe song không biết thực hư.
-Bên Văn Lãng có hàng chục cụ đã nhận được rồi đấy. Cho dù đây chỉ là kế sách an dân, thu phục lòng người thì cũng tốt. Bậc đế vương trị quốc an dân đều khác người. Theo ta nghĩ, cháu nên sớm đến Lý phủ xin được giao việc, giao việc gì cũng nhận. Nên nói những chỗ cháu có giao tình cũng làm như vậy, chỗ tốt còn nhiều. Trâu chậm uống nước đục cháu ạ.
-Cháu nghe nói Vạn Thắng vương dùng người không kể xuất thân. Hôm trước chúng cháu đến Lý phủ họp mặt, Vạn Thắng vương cũng mong nhân sĩ góp sức gầy dựng Siêu Loại cường thịnh chứ không nói cụ thể mời ai.
-Nếu ta đoán không nhầm, như cháu từng kể, Vạn Thắng vương đứng nói chuyện với cháu thêm vài câu rồi thăm hỏi ta. Ta nói cháu hay, cái chức Hữu Thị lang bộ Hộ có là gì? Người ta bây giờ là chủ vùng đất này mà hạ cố đến thăm hỏi chính là có ý. Đừng tưởng Vạn Thắng vương coi trọng ta. Qua cuộc gặp với Tả Đô đốc, ta thấy rằng quân Thiên Đức dùng toàn người trẻ. Họ sẽ phá bỏ lề lối cũ cháu ạ. Cháu thông minh mà không tinh ý nhận ra thì ta lấy làm lạ lắm. Vạn Thắng vương vốn muốn cháu tự đến tìm, người ta mà Vương rồi, hô một câu mai có kẻ đến lôi cổ cháu đi ai cản nổi? Cháu muốn bị cưỡng ép hay tự nguyện để lấy mặt mũi? Người ta cho cháu mặt mũi mà không nhận, đến khi đòi cũng không có đâu cháu.
Vũ Trinh nghe xong liền cho là phải bèn tìm gặp Lê Văn Thịnh, Ngô Miên Thiệu, Nguyễn Công Truyền, Bùi Quốc Khái, Bùi Cầu, Trịnh Hoài Thượng. Đây là những người mà Vạn Thắng vương khi thăm hỏi đứng lại lâu hơn một chút. Quả nhiên Vạn Thắng vương đều đã đến thăm nhà thăm hỏi tình hình, căn dặn trưởng làng để ý đến bọn họ. Bấy giờ bọn Vũ Trinh mới hiểu ẩn ý, vội nói ra lời của ông nội rồi kéo nhau đến Lý phủ xin tham kiến Vạn Thắng vương, bày tỏ nguyện vọng được Vạn Thắng vương phân phó công việc, góp sức cho phủ Thiên Đức.
Cái ghế mà Chương ngồi khi đến thăm Vũ Miên được Vũ Trinh phủ khăn vàng. Sau ai đến chơi nhà, Vũ Trinh đều kể rằng Vạn Thắng vương đã ngồi ở ghế đó hầu chuyện ông nội và Tả Đô đốc.
-Bậc đế vương mà khiêm nhường, cổ nhân nói lúa chín cúi đầu, sông sâu tĩnh lặng, Vũ Trinh này có bán mạng cho Vạn Thắng vương cũng không hối hận.
Bằng cách khéo léo như vậy, Chương đã thu phục được hơn tám mươi nhân sĩ vùng Siêu Loại tự nguyện xin gia nhập nhóm những người Siêu Loại mới, đóng góp lớn vào công cuộc đại cải cách sâu rộng của Siêu Loại.