Năm 1806, sau 5 năm từ ngày chuyển kinh đô về Trung Đô quân Tây Sơn có tổng cộng 8 vạn quân. Trong đó có 3 vạn quân được trang bị súng trường 1874 kiểu mới có lắp lưỡi lê được chia làm 2 doanh gọi là Súng trường Doanh. Quân Tây Sơn từ thời Quang Trung được biên chế theo nguyên tắc “ngũ ngũ chế” thành đội (60 - 100 người), 5 đội thành 1 cơ (300 - 500 người), 5 cơ (và một số đội) thành 1 đạo (gồm 1.500 - 2.500 người), 5 đạo ( và một số cơ) thành một doanh (gồm khoảng 15 nghìn người). Doanh và đạo là những đơn vị hỗn hợp có cả các thành phần bộ binh (như đơn vị bộ đội hợp thành của quân đội hiện đại). Những đơn vị này được trang bị hỏa lực mạnh, có khả năng cơ động cao và sức tấn công lớn, có khả năng chiến đấu hiệp đồng giữa các bộ phận và nhân lực tốt.
Kinh tế cũng đã có nhiều phát triển, ngành công nghiệp dệt, khai khoáng thu hút được nhiều lao động. Diện tích đất canh tác được mở rộng mấy năm liên tiếp được mùa lên kho thóc của triều đình cũng dồi dào. Việc buôn bán với nước ngoài được mở rộng cảng Hải Phòng và Phố Hiến tàu bè tấp nập hàng hóa Việt Nam như dao cạo, hàng mỹ nghệ, lụa tơ tằm được các thương nhân nước ngoài tìm mua, hàng hóa nước ngoài như đồ thủy tinh, rượu vang… đổ vào Đại Nam cũng rất nhiều.
Du học sinh cử ra nước ngoài cũng lên đến hàng trăm người. Năm trước khi xem danh sách thi Hội Thịnh để ý đến một người là Nguyễn Công Trứ ở Nghi Xuân, Hà Tĩnh. Cho người điều tra thân thế thì đúng là vị danh tướng trong lịch sử liền ban chỉ đặc cách cho sang Anh học khóa quân sự.
Khi những khóa du học sinh đầu tiên về nước Thịnh cho mời vào Triều mở tiệc thết đãi. Những du học sinh này rất mừng vì được triều đình quan tâm. Sau khi trao đổi một số du học sinh đứng ra nhận làm tờ báo đầu tiên ở Đại Việt tên là Kinh Đô chuyên đưa tin về các chính sách của Triều Đình, các thông tin về kinh tế, tình hình trong nước… những học sinh chuyên học về văn chương, thi phú của La Sơn Phu tử được mời làm công tác viên …
— QUẢNG CÁO —

Thỉnh thoảng rảnh rỗi Thịnh đến nhà Nguyễn Du đối ẩm, lúc này Hồ Xuân Hương và Nguyễn Du đã nên vợ chồng. Vợ chồng Nguyễn Du được bố trí giảng dạy ở Quốc Tử Giám và viết một số văn thơ cho báo Kinh đô. Tư tưởng phóng khoáng trong thơ Nôm được Thịnh cổ vũ dần dần cũng được dân chúng tiếp nhận…
Ngành công nghiệp phát triển, thợ cơ khí Đại Nam đã sản xuất được những động cơ hơi nước đầu tiên. Dựa vào động cơ hơi nước Thịnh vẽ những mẫu cần trục, băng chuyền để tăng năng suất bốc xếp cho các cảng, và những mỏ khai thác. Tàu hơi nước cũng vì thế xuất hiện ngày càng nhiều. Luyện kim Đại Nam đã sản xuất được những mẻ thép chất lượng tương đương với Châu Âu. Tàu hỏa đã cho chạy thử thành công, Thịnh đang cho lắp đường sắt chạy từ Trung Đô vào Quảng Bình nếu thành công sẽ cho thi công từ Trung Đô ra Thăng Long.
Súng cối cũng đã chế tạo thành công nhưng do chất lượng thép chưa đạt yêu cầu lên nòng còn lớn và nặng lên việc di chuyển còn khó khăn, súng bắn được vài trăm phát là vỡ nòng, đạn vẫn phải chế tạo thủ công từng viên một nên số lượng sản xuất còn hạn chế trong quân đội có 50 khẩu loại 80 ly, súng 120 ly cũng đang cho xuất xưởng những khẩu đầu tiên, chỉ những trận đánh lớn mới tham gia, súng DKZ thì chưa thể sản xuất được do chi tiết chế tạo đạn còn gặp khó khăn.
Lúc này Miền Nam dưới triều Nguyễn Ánh kinh tế cũng được quan tâm phát triển. Ở Nam Kỳ, người dân đã tự do đến khẩn hoang với tư cách cá nhân hoặc tập thể dưới sự giúp đỡ của triều đình. Triều đình nhà Nguyễn dành cho việc khai hoang, phục hóa rất nhiều sự quan tâm, họ đã cho tiến hành nhiều chính sách khai khẩn hoang khác nhau và đã đem lại nhiều kết quả tốt đẹp. Chính sách đồn điền chủ yếu dựa vào việc mộ dân nghèo, đi cùng với tội phạm để thực hiện việc khai khẩn đất hoang. Trong thời gian khẩn hoang số dân này sẽ được quản lý theo cung cách đồn điền không giống như thôn ấp bình thường; sau một khoảng thời gian từ sáu đến mười năm để cuộc sống ổn định thì sẽ chuyển sang hình thức bình thường, ngoài ra triều đình Nguyễn còn khuyến khích nhân dân tự do khai hoang kết hợp phục hóa. Cùng với khí hậu thuận hoà, đất đai màu mỡ lên sản lượng lương thực rất cao tạo nguồn ngân sách dồi dào cho nhà Nguyễn . Qua các cha xứ Nguyễn Ánh liên hệ giới tư sản Pháp mua nhiều súng đạn hiện đại của Pháp, nhờ sĩ quan quân đội Pháp sang huấn luyện theo cách chiến đấu ở Châu Âu. Xây dựng lại Lũy thầy và một số thành kiểu Vauban đang phổ biến ở Châu Âu để ngăn chặn bước tiến của quân Tây Sơn.