Chu Diên Nho lúc thi đỗ liên tiếp Hội Nguyên, Trạng Nguyên mới hai mươi mốt tuổi, là Trạng Nguyên trẻ tuổi thứ hai từ trước đến nay của khoa cử chọn sĩ ở Đại Minh. Người thứ nhất là Trạng Nguyên Phí Hoành giữa năm Thành Hóa, đỗ Trạng Nguyên năm hai mươi tuổi. Mà hiện nay, Trạng Nguyên khoa Bính Thìn Trương Nguyên mới hơn mười chín tuổi, phút chốc đoạt đi vầng hào quang của Chu Diên Nho.
Chu Diên Nho tuổi trẻ thành danh, cậy tài khinh người. Ở Hàn Lâm viện chịu đựng ba năm, từ Tu Soạn lên tới Thị Giảng, vẫn chỉ là một chức quan nhàn rỗi thanh quý, có phần không cam chịu cảnh cô đơn. Nhìn thấy ba người Trương Nguyên lần đầu tương kiến, đặc biệt là đối với Trương Nguyên, Chu Diên Nho ngầm đố kỵ. Thị Quách Học Sĩ đi rồi, y cũng chả nói lời gì, chỉ lo thân mình viết chữ, gạt ba người Trương Nguyên ra một bên.
Trương Nguyên, Văn Chấn Mạnh, Tiền Sĩ Thăng đưa mắt nhìn nhau. Trương Nguyên tiến lên trước chắp tay thi lễ nói:
Chu Diên Nho cũng không ngẩng đầu lên, trong miệng phun ra hai chữ:
Trương Nguyên nói:
Chu Diên Nho khịt mũi, “Ừ” một tiếng.
Trương Nguyên chắp tay với các chư vị Hàn Lâm ở trong công đường, liền xoay người đi ra ngoài. Văn Chấn Mạnh, Tiền Sĩ Thăng theo sau đi ra, Tiền Sĩ Thăng nói:
Ngày đầu tiên vào Hàn Lâm viện liền bắt gặp cái mặt như vậy, đương nhiên là không vui vẻ, bọn họ đều là thi đỗ nhất giáp nữa.
Trương Nguyên cũng không thèm để ý đến thái độ lạnh nhạt của Chu Diên Nho đối với bọn hắn, mỉm cười nói:
Ba người lại quay về Công bộ. Ngô Sở Chính của sở Doanh Thiện và hai Sở phó liền dẫn ba người Trương Nguyên đi về phía phố Tây Trường An. Từ phố Thạch Xưởng dưới chân Hoàng thành đi vòng đến ngõ Lý Các Lão. Lý Các Lão chính là Nội Các Thủ Phụ Lý Đông Dương của năm Hoằng Trị, trạch đệ của Lý Đông Dương ở đây, vì vậy gọi là ngõ Lý Các Lão. Tòa tứ hợp viện phân cho Trương Nguyên nằm ở hướng bắc quay về hướng Nam, nhỏ hơn một chút so với cổng Đông Tứ của Thương Chu Phúc, nhưng cũng có ngoại viện, nội viện. Tuy là nhà cũ trăm năm, sau khi trải qua sửa chữa hồi năm ngoái vẫn còn sạch sẽ, phòng ốc ở Công bộ cũng được tính là rộng rãi rồi. Trương Nguyên khá vừa lòng, mấy ngày trước hắn sai Lai Phúc đi thăm dò qua, ở vùng phụ cận Hoàng thành cho thuê một tòa tứ hợp viện như thế này, tiền thuê mỗi năm hẳn là ba mươi lạng bạc trở lên, bây giờ ở miễn phí, còn lời gì mà nói.
Trương Nguyên nhận lấy chìa khóa, theo Văn Chấn Mạnh và Tiền Sĩ Thăng đi xem phòng ốc ở ngõ Thái Phó Tự. Hai tòa tứ hợp viện đó nhỏ hơn một chút, nhưng cũng xem như là ngăn nắp sạch sẽ. Hoàn tất giao nhận, Ngô Sở Chính và hai Sở phó quay về Công bộ nha môn. Văn Chấn Mạnh và Tiền Sĩ Mạnh trước đây vẫn ở Hội Đồng quán, bọn họ rất nhanh liền dọn đến đây. Còn Trương Nguyên tạm thời vẫn sẽ ở nhà anh vợ trước, đợi nửa năm sau Đạm Nhiên vào kinh rồi lại dọn tới đây, phòng ốc là phải chiếm trước.
Chỗ ở của Tọa sư Ngô Đạo Nam chính là nằm ở bên này, đã tới đây đương nhiên phải đi bái kiến, nhưng lại nghe lão bộc giữ cửa nói:
Trương Nguyên mừng rỡ, Hoàng đế Vạn Lịch hạ chiếu giữ lại Ngô Các Lão rồi. Nội Các không dễ thêm một người, Hoàng đế Vạn Lịch dĩ nhiên không chịu dễ dàng bỏ đi, nếu không lại sẽ một lần nữa đẩy Các Thần, đảng phái tranh giành càng kịch liệt hơn.
……
Như vậy, Trương Nguyên liền bắt đầu cuộc sống ở Hàn Lâm của hắn. Mỗi tháng nhận bút mực giấy, thức ăn sáng tối, phí nến, đổi ra bạc là một lượng tám đồng, ngoài ra còn có lương tháng bốn lượng bạc. Nói ra bổng lộc của quan lại nhà Đại Minh thực sự ít đến đáng thương, dựa vào chút bổng lộc này sống qua ngày thì tương đối kham khổ. Gian khổ học tập mấy chục năm thật vất vả mới làm được quan, chẳng lẽ là tới làm trâu làm ngựa sao? Bởi vậy rất ít người có khả năng chịu đựng được bần hàn, đã làm được quan, vậy có rất nhiều con đường phát tài. Điều này không cần nói, có một số quan viên vì muốn tiền đồ và danh vọng, không tham ô, không hối lộ, nhưng thân phận của y được chống đỡ như thế nào trong kinh thành, vậy thì phải dựa vào sự ủng hộ của gia tộc. Gia tộc hoặc kinh thương hoặc nghề nông, không thể thiếu là phải dựa vào quyền thế của người đó. Nếu như chính lệnh triều đình liên quan tổn hại đến lợi ích gia tộc đó, vậy y chắc chắn sẽ phản đối, cho nên rất khó có công chính. Mặc dù có thể giữ được cảnh thanh bần. Quan viên phẩm hạnh chính trực, nhưng vì tranh giành khí thế, cũng thường thường đặt lợi ích của đảng phái ở trên lợi ích quốc gia. Vì bài trừ đối lập bất chấp đại cục, quan viên Đông Lâm có không ít người là như vậy, ngoài ra tam đảng cũng không cần phải nói.
Trương Nguyên tuy không thích xa hoa, nhưng giản dị cũng không chịu được. Theo chi tiêu của hắn bây giờ, ở trong kinh một năm ước chừng phải dùng ba trăm lượng bạc, sau này Đạm Nhiên tới rồi, chi tiêu tự nhiên sẽ tăng gấp đôi. Sáu, bảy trăm lượng bạc này dựa vào bổng lộc của Hàn Lâm viện làm sao đủ. May mà bây giờ hắn tự có con đường kiếm tiền. Hàn Xã Thư cục, Hã Xã Kính phường, hiệu buôn Thịnh Mỹ, một năm tiền lãi ít nhất cũng ba ngàn lượng, hắn có thể làm một thanh quan. Hắn cũng tán thành việc nộp thuế, nhãn quang của hắn hiển nhiên khác xa so với người khác.
Trương Nguyên mỗi ngày đến Hàn Lâm viện uống trà, luyện tập thư pháp. Học vấn kinh sử của Trương Nguyên đã không thể nào đi sâu nghiên cứu nữa rồi, cửa đã mở rồi, gạch có thể vứt bỏ. Trương Nguyên bây giờ mỗi ngày đọc phần lớn chính là Công báo. Hắn bắt đầu đọc Công báo từ năm Vạn Lịch thứ 15, còn làm bút ký, là Tu Soạn, Biên Tu chăm chỉ nhất trong số những người làm cùng. Điều này làm Chu Diên Nho cảm thấy rất nực cười, xem Công báo mới ra thì thôi, Công báo mấy mươi năm trước cũng xem, còn làm bút ký. Người này có phải là nhàn hạ tới mức quá buồn chán, hay là đọc quá nhiều bát cổ văn rồi?
Bởi vậy ngày 28 tháng 4 hôm đó, đến lượt Chu Diên Nho giảng bài cho Thứ Cát Sỹ. Chu Diên Nho từ chối nói cổ họng mình bị đau, tiến cử Trương Nguyên thay y giảng bài. Nội dung phải giảng là phác thảo tấu sớ ba môn dùng người, tuyển cử và kỳ thi, bài văn mẫu là ‘Lịch đại danh thần tấu nghị’. Chu Diên Nho vốn tưởng rằng Trương Nguyên không dám đáp ứng, y muốn nhìn bộ dạng Trương Nguyên hổ thẹn chối từ. Không ngờ Trương Nguyên chỉ quan tâm hỏi bệnh tình của y, liền bưng trà đi đến giảng đường Hàn Lâm viện. Hai mươi bốn Thứ Cát Sỹ ngồi nghiêm chỉnh, Trương Đại, Nghê Nguyên Lộ đang ngồi, nhìn thấy Trương Nguyên đi vào, họ đều rất ngạc nhiên, sao lại có đạo lý giảng bài cho Tiến sĩ đồng khoa của mình!
Trương Nguyên mỉm cười chắp tay thi lễ nói:
Hai mươi bốn vị Thứ Cát Sỹ đều mỉm cười, có người nói:
Trương Nguyên bưng một chén trà, bắt đầu bài giảng ‘Lịch đại danh thần tấu nghị’. Bộ sách này rất nhiều tập, thu thập hơn tám ngàn bản tấu sớ của các danh thần qua các thời đại. Trong đó phần lớn tấu chương Trương Nguyên đã nghe đám người Hoàng Tôn Tố vì hắn mà đọc qua, hơn phân nửa nhớ trong lòng. Lúc này giảng đến, gặp phải văn chương cần trích dẫn, Trương Nguyên liền thuận miệng mà đọc, thể hiện trí nhớ kinh người. Một tiết học, hắn đọc thuộc lòng mấy vạn chữ, hơn nữa mạch suy nghĩ rõ ràng, quy nạp rất gọn gàng dễ hiểu, tất cả đám Thứ Cát Sỹ đều tán thưởng. Bộ sách này kỳ thực rất nhiều Thứ Cát Sỹ đều đọc qua, nhưng lại không có người nào hiểu rõ tường tận như Trương Nguyên, có thể nói ra một cách dễ hiểu như vậy.
Lúc Trương Nguyên bưng chén trà bước ra, gặp Thị Độc Học Sỹ Quách Xương đứng ngoài cửa sổ giảng đường, hiển nhiên đã đứng bên cạnh nghe nhiều rồi. Trương Nguyên vội vàng đem chén trà đặt ở trên lan can, thi lễ với Quách Học Sĩ, Quách Xương gật đầu nói:
Trương Nguyên vội nói:
Quách Xương nhìn Trương Nguyên kiên quyết từ chối, cũng cảm thấy không hợp với chế độ Hàn Lâm viện, cũng không yêu cầu lại nữa.
Trương Nguyên trở lại tiểu viện kề bên Ngọc Hà, Chu Diên Nho đã không ở đấy nữa, nói là cáo bệnh về nhà nghỉ ngơi. Trương Nguyên cười cười, thầm nghĩ:
“Gây khó khăn như vậy ta không sợ, thỉnh thoảng đến một chút cũng tốt.”
Lúc hoàng hôn, Trương Nguyên và đại huynh Trương Đại ra khỏi Hàn Lâm viện. Mục Chân Chân và Vũ Lăng đang chờ ở trên cầu Ngọc Hà Bắc, còn có Năng Lương và Mính Yên. Năng Lương đem một phong thư lớn đưa cho Trương Đại nói:
Trương Nhữ Lâm đều là thông qua dịch trạm gửi thư, nhanh hơn rất nhiều so với cục Dân tín.